Działalność twórcza osób z niepełnosprawnością

Według A. Kępińskiego potrzeba twórczości jest jedną z zasadniczych cech człowieka. Przejawia się ona w każdej sferze jego aktywności, co J. Mansfield zilustrował słowami: „Człowiek składa się z ciała, umysłu i wyobraźni ... jego ciało jest niedoskonałe, jego umysł zawodny, ale jego wyobraźnia uczyniła go znakomitym”. Sztuka jest niezbędnym sposobem osiągania równowagi między organizmem a środowiskiem, umożliwia rozładowanie napięć i niepokojów. To również rekompensowanie braków realnego życia, zaspokojenie niezrealizowanych pragnień i potrzeb. Twórcze wyrażanie natomiast, wymagając różnych form aktywności fizycznej i umysłowej, to sprawdzony sposób radzenia sobie ze stresem, niepowodzeniami, niekiedy załamaniem. Przyczynia się zatem do podtrzymania odporności psychicznej, pobudzania procesów psychicznych, wprowadzając między nimi porządek i równowagę. Umożliwia dokonanie zmiany tych mechanizmów i struktur osobowości, które są mniej wartościowe na te, które będą bardziej znaczące i istotne. Uświadamia potencjalne możliwości, zwiększa poczucie własnej wartości, budząc tym samym zaufanie do siebie. Stanowi więc znaczący czynnik psychologiczny w poszukiwaniu i odkrywaniu prawdy o sensie życia, określenia swego miejsca i roli. Uprawianie sztuki, dzięki jej wielorakim wartościom, zwiększa potencjał mądrości życiowej, pozwala wszechstronniej orientować się w rzeczywistości, wzbogacając tym samym swoją duchowość. Nabiera szczególnego znaczenia w przypadku osób z niepełnosprawnością. Może bowiem stać się ona nie tylko drogą do odnalezienia sensu życia, ale również sposobem na siebie, tworzenia koncepcji siebie. W aktywności twórczej osoba doświadczona niepełnosprawnością odzwierciedla swoje uczucia, stany emocjonalne i potrzeby, komunikując je odbiorcom. Umożliwia to pokazanie się, daje szansę na samorealizację. Tworzy tym samym płaszczyznę pozytywnego integracyjnego przenikania ze społeczeństwem, porozumienia, przezwyciężenia poczucia odrębności, a niekiedy samotności. Opracowanie niniejsze jest kompilacją prac autora wymienionych w spisie literatury i ma charakter przeglądowy.