The Environmental Impact Assessment and military conflicts – an outline of the problem area

The environmental impact assessment (EIA) is a legal, procedural tool that allows identifying, predicting, evaluating and preventing or mitigating the impacts of a planned project on the environment. An inherent element of this process is public participation that shall be assured at all times. An EIA is regulated by domestic environmental laws of a given country, but an imminent influence on these regulations is exerted by EU EIA Directive (Directive 2011/92/EU text codified) and international conventions, especially the ESPOO Convention. EU legislation and international EIA-focused treaties do not determine whether armed conflicts affect the EIA procedures and, if the answer is positive, in what way, especially whether the EIA procedure remains required under these exceptional circumstances or it may be postponed until cessation of the conflict or even omitted. For this reason, it was of high importance to determine whether the EIA-related obligations set by EU and international statute (conventional) laws are suspended or remain valid and in force during armed conflicts. The research revealed that the above-mentioned acts do not have provisions that explicitly regulate the effect of armed conflicts on the obligations relating to the EIA procedures. Furthermore, current jurisprudence and doctrine do not provide a clear answer as regards the scope of application of international environmental law during an armed conflict. It is often explained by the fact that environmental law is not yet fully formed in that respect and it is still not commonly agreed how it relates to international humanitarian law. Based on findings of the research, some conclusions are proposed that aim to provide advice on the application of EIA during armed conflicts and suggestions to complement relevant legal regulations. This article will discuss the main results of the study conducted on this important and very up-to-date subject.

Ocena oddziaływania na środowisko (OOŚ) jest prawnym proceduralnym narzędziem, które pozwala zidentyfikować, przewidzieć, ocenić i zapobiec lub złagodzić wpływ planowanego przedsięwzięcia na środowisko. Nieodłącznym elementem tego procesu jest udział społeczeństwa, który zawsze powinien być zagwarantowany. OOŚ jest regulowana przez wewnętrzne prawo ochrony środowiska poszczególnych państw członkowskich Unii Europejskiej, ale niebagatelny wpływ na te regulacje wywiera unijna dyrektywa OOŚ (dyrektywa 2011/92/UE tekst ujednolicony) oraz konwencje międzynarodowe, zwłaszcza Konwencja ESPOO. Przepisy unijne oraz traktaty międzynarodowe regulujące kluczowe aspekty OOŚ nie precyzują, czy konflikty zbrojne wpływają na procedury OOŚ, a jeśli tak – to w jaki sposób, w szczególności czy w takich wyjątkowych okolicznościach procedura OOŚ jest nadal wymagana czy też może zostać odroczona do czasu ustania konfliktu lub nawet pominięta. Z tego powodu bardzo ważne było ustalenie, czy obowiązki związane z OOŚ określone w prawie unijnym i międzynarodowym ulegają zawieszeniu, czy też należy je realizować również podczas konfliktów zbrojnych. Przeprowadzone badania wykazały, że w ww. aktach prawnych nie ma przepisów, które wprost regulowałyby wpływ konfliktów zbrojnych na obowiązki związane z procedurami OOŚ. Ponadto, aktualne orzecznictwo i doktryna nie dają jednoznacznej odpowiedzi na temat zakresu stosowania międzynarodowego prawa ochrony środowiska podczas konfliktu zbrojnego. Często tłumaczy się to tym, że prawo ochrony środowiska nie jest jeszcze w pełni ukształtowane w tym zakresie i że brak jest jednolitego, powszechnie podzielanego poglądu na temat tego, w jaki sposób odnosi się ono do międzynarodowego prawa humanitarnego. Na podstawie wyników badań zaproponowano wnioski, które odnoszą się do zagadnienia stosowania OOŚ podczas konfliktów zbrojnych oraz sugestię uzupełnienia omawianych regulacji prawnych. W niniejszym artykule omówione zostaną najważniejsze wyniki badań przeprowadzonych na ten ważny i bardzo aktualny temat.