Wyposażenie wnętrz mieszkaniowych modernistycznych osiedli łódzkich na przykładzie osiedla im. Montwiłła-Mireckiego i tzw. Kolonii Spółdzielców

Gdy budynki zaprojektowane przez modernistycznych architektów zasiedlają przedstawiciele inteligencji – urzędnicy, lekarze, nauczyciele – w zakresie wyposażenia wnętrz oczekuje się współbrzmienia z charakterem budynków, a zatem w modernistycznych blokach czy domach mebli również nowoczesnych. Temat mieszkań „zwykłych ludzi” z okresu międzywojennego jest niełatwym obszarem badawczym, gdyż możliwość poznania ich wyposażenia dają najczęściej jedynie nielicznie zachowane zdjęcia, często pozostające w rękach prywatnych. Na ternie Polski rzadkością jest kontynuacja zamieszkania od okresu przedwojennego przez pokolenia tej samej rodziny. Taka sytuacja miała miejsce w omawianych zespołach: na osiedlu im. Montwiłła-Mireckiego (1928–1933) oraz w domach dwurodzinnych Spółdzielni Pracowników Zarządu Miejskiego (1927–1931), gdzie – mimo okresu wysiedlenia – po II wojnie światowej większość (około 80%) przedwojennych mieszkańców powróciła do swoich lokali. Dzięki temu w niektórych wnętrzach zachowały się elementy dawnego wyposażenia oraz pamięć ich pochodzenia. Analiza zgromadzonych zdjęć wyposażenia mieszkań, a także pojedynczych zachowanych do współczesności mebli z tych wnętrz uświadamia, że przeważająca była tendencja do zachowawczych form, czasem nawiązujących luźno do stylów historycznych. Rzadko pojawiają się nowocześniejsze elementy wyposażenia wnętrza, a i te trafiają w „swojskie” otoczenie. Jak się wydaje, przyczyną tego stanu rzeczy nie był ani brak mebli o nowoczesnych formach na rynku, ani brak dostępu do wiedzy o tych formach (propagowanej w ówczesnej prasie fachowej i popularnej), ani też niemożność konsultacji ze specjalistami z zakresu projektowania wnętrz. Niewątpliwie wpływ na to miał ogólnoświatowy kryzys gospodarczy, który nastąpił w okresie zasiedlania badanych mieszkań, ale też istotna była kwestia powoli zmieniającego się gustu lokatorów.

When buildings designed by modernist architects are inhabited by representatives of the intelligentsia – officials, doctors, teachers – in terms of interior design, it is expected to harmonize with the character of buildings, and therefore the modernist blocks or houses need modern furniture. The topic of the apartments of “ordinary people” from the interwar period is a difficult research area, because the opportunity to learn about their furnishings is usually provided only by a few preserved photos, often in private hands. In Poland, as well as in the discussed city of Łódź, a case of continuation of residence by the generations of the same family from the pre-war period is rare. Such a situation took place in the discussed complexes: at the Montwiłła-Mirecki (1928–1933) and in the two-family houses of the Municipal Management Board Employees Cooperative (1927–1931), where - despite the period of deportation - after World War II, most (about 80%) of the pre-war residents returned to their premises. As a result, elements of the old equipment and the memory of their origin have been preserved in some interiors. The analysis of the collected photos of apartment furnishings, as well as individual pieces of furniture from these interiors preserved until today, shows that the prevailing trend was to conserve forms, sometimes referring loosely to historical styles. More modern elements of interior equipment rarely appear, and these also find their way into the “familiar” surroundings. It seems that the reason behind such situation was neither the lack of furniture with modern forms on the market, nor the lack of access to knowledge about these forms (propagated in the then professional and popular press), nor the inability to consult with specialists in the field of interior design. Undoubtedly, it was influenced by the global economic crisis that occurred during the period when the studied apartments were inhabited, but also the issue of slowly changing tastes of tenants was important.