Litodynamiczna interpretacja środowiska fluwialnego na podstawie wskaźników uziarnienia : przegląd wybranych metod

W artykule omówiono wybrane metody interpretacji litodynamicznej środowiska fluwialnego. Przedstawiono metody oceny rangowej energii prądu, metody analizy trendów sedymentacyjnych w zakresie zmian wskaźników uziarnienia w procesie sedymentacji fluwialnej, modele interpretacji morfodynamicznej i transportu ziaren. Metody te zostały poddane ocenie merytorycznej na wybranych przykładach badań własnych i literatury.

The grain size parameters (mean size, sorting, skweness, kurtosis, median and first percentile) could be used for the lithodynamic interpretation of fluvial environment. Dependency between a particle size and a sedimentologic condition in the fluvial environment have been defined (Ruby, 1933; Hjulström, 1935; Morris, 1957; Poole, 1957; Aipołow, 1963; Passega, 1964; Sundborga, 1967; Royse, 1968; Braithwaite, 1973; Southard and Boguchwal; 1973, Baker 1974; Kaniecki, 1976; Miller et. al, 1977; Koster, 1978; Middelton and Southard, 1978; Baba and Komar, 1981; Froehlich, 1982; Costa, 1983; Williams, 1983; Eschner and Kichner, 1984; Młynarczyk, 1985; Maizels, 1989; O’Connor, 1993; Mazumder 1994; Le Roux 1977, 2002; Ferguson and Church 2004). Shear and settlement velocity could be calculated on the base of the grain size. Sediment trend analysis will be used to the change of a grain size composition during erosion, transport and accumulation. Condition of the grain transport (traction, saltation and suspension) and energy flow regime will be evaluated on the based of the grain size parameters dependency diagrams. With the use of these diagrams the morphodynamic zones (erosion, balance and deposition) could be estimated. Selected methods of the fluvial environment lithodynamic interpretation were collected and decrypted in this article.