Przekształcenia powierzchni brzegów rzecznych przez procesy mrozowe

Zbadano skutki procesów mrozowych na podciętych brzegach rzek w okresie listopad–kwiecień przełomu lat 2011/2012 r. Erozję powierzchni brzegów w dorzeczu Czarnego Dunajca (Kotlina Orawska, Pogórze Gubałowskie) oraz w dorzeczu Ropy (Beskid Niski) badano metodą prętów pomiarowych i łapaczami materiału osypiskowego. Procesy mrozowe były tam aktywne w 4–5 okresach multigelacji. Wykazano, że spowodowały największą erozję powierzchni brzegów skalistych, mniejsza była erozja brzegów zbudowanych ze żwirów średnich i grubych, a najmniejsza brzegów zbudowanych z piasków i glin. Na rozmiary tej erozji miała wpływ nie tylko litologia utworów i stopień ich spoistości, ale także obecność i gęstość spękań.

The effects of frost processes on undercut riverbanks in the period November-April, at the turn of 2011/2012 were examined. Erosion of the riverbanks in the Czarny Dunajec basin (Orava Basin, Gubałówka Hills) and in the Ropa basin (Low Beskid) was studied by erosion pins and catchers of bank sediments. There were 4–5 multigelation periods. It has been shown that the frost processes caused the largest erosion in area of rocky banks; erosion was smaller on banks built with medium and coarse gravels, and the smallest on banks built with sands and clays. The size of this erosion was influenced not only by lithology and the degree of cohesion, but also the presence and density of cracks.