Maski Molierowskiego Don Juana

W artykule podjęto refleksję nad wybranymi literackimi, ideowymi, społecznymi i obyczajowymi kontekstami genezy Don Juana Molière’a (1665), by wskazać powiązania między charakterystycznymi dla połowy XVII wieku zjawiskami kulturowymi a sposobem ukształtowania tytułowej postaci i niektórych wątków dramatu. Autorka przypomina stawiane przez różnych badaczy hipotezy na temat literackich i kulturowych korzeni Molierowskiej wersji opowieści o Don Juanie, skupiając się szczególnie na kontekstach związanych z kulturą hiszpańską. Podkreśla również, że autorowi udało się wpisać w fabularną materię legendy uwodziciela wiele komentarzy do rzeczywistości. Pomysły zakorzenione w estetycznych poszukiwaniach oraz w aktualnych dyskusjach i sporach ideowo-światopoglądowych przyczyniły się do stworzenia bohatera, którego doświadczenie koresponduje także w wielu aspektach z doświadczeniem współczesnego czytelnika i widza.

This article considers selected literary, ideological, and social contexts of the origins of Molière’s Don Juan (1665) in order to demonstrate links between particular cultural phenomena of the mid-seventeenth century and the construction of the play’s protagonist and some thematic motifs. The author reviews various hypotheses concerning the literary and cultural roots of Molière’s version of the story of Don Juan, to focus on the evocation of Spanish cultural contexts. She also emphasizes that the author managed to incorporate into the story of the legendary seducer ample commentary pertaining to factual reality. Ideas rooted in aesthetic explorations and current ideological discussions and disputes contributed to the creation of a protagonist whose experience also corresponds in many aspects to that of the present-day reader and theatergoer.