A new Belarusian Partisan Republic? World War II narratives between myth, revisionism and state propaganda within Lukašenka’s speeches in the post-2020 presidential election era

The 2020 presidential election in Belarus marked a watershed for the country’s history. Since then, Alaksandr Lukašenka has been instrumentalising the memory of the Great Patriotic War to tackle the political imperatives of the present. Building on the instrumentalist school of thought within memory studies, this paper aims at providing a comprehensive overview of the uses and abuses of the memory of WWII in Belarus through the analysis of presidential speeches delivered after 2020. The narratives about the Great Patriotic War in Lukašenka’s speeches are embedded with myth, state propaganda and revisionist processes to uphold a certain rhetoric. The WWII heritage has now been attributed new meanings in Belarus which are useful both for domestic politics issues such as the 2020 protests and foreign policy ones, especially when analyzing the relationship between Belarus and the West or Minsk’s involvement in the war in Ukraine.

Wybory prezydenckie na Białorusi w 2020 r. były przełomem w historii kraju. Od tego czasu Alaksandr Łukaszenka instrumentalizuje pamięć o Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej, aby stawić czoła politycznym imperatywom współczesności. Artykuł, bazując na instrumentalistycznej szkole myślenia w zakresie studiów nad pamięcią, ma na celu kompleksowy przegląd zastosowań i nadużycia pamięci o II wojnie światowej na Białorusi poprzez analizę przemówień prezydenckich wygłoszonych po r. 2020. Dyskurs o Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej w przemówieniach Łukaszenki jest osadzony w mitach, propagandzie państwowej i procesach rewizjonistycznych z celem podtrzymania pewnej retoryki. Dziedzictwu II wojny światowej nadano obecnie na Białorusi nowe znaczenia, przydatne zarówno w kwestiach polityki wewnętrznej, takich jak protesty 2020, jak i polityki zagranicznej, zwłaszcza przy analizie relacji Białorusi z Zachodem czy zaangażowania Mińska w wojnę na Ukrainie.

Прэзідэнцкія выбары 2020 г. у Беларусі сталі пераломным момантам у гісторыі краіны. З таго часу Аляксандр Лукашэнка інструменталізуе памяць пра Вялікую Айчынную вайну для барацьбы з палітычнымі імператывамі сучаснасці. Гэты артыкул абапіраецца на інструменталістычную школу мыслення ў галіне даследаванняў памяці. Ён мае на мэце даць поўны агляд выкарыстання і злоўжывання памяццю аб Другой сусветнай вайне ў Беларусі праз аналіз прэзідэнцкіх выступаў, прамоўленых пасля 2020 г. Наратывы прасякнуты міфамі, дзяржаўнай прапагандай і рэвізіянісцкімі працэсамі для падтрымання пэўнай рыторыкі. Спадчыне Вялікай Айчыннай вайны ў Беларусі нададзены новы сэнс, які выгадны як для ўнутранай палітыкі, напрыклад, датычна пратэстаў 2020 г., так і для знешняй палітыкі, асабліва пры аналізе дачыненняў паміж Беларуссю і Захадам або ўдзел Мінска ў вайне ва Украіне.