The function of permanent grasslands in water resources protection

Permanent grasslands - according to the Water Framework Directive - are typical water related ecosystems so they largely affect water quality, its cycling and balance and therefore deserve protection. They are an element of landscape structure (ecosystem function or service) commonly considered a factor stabilising environmental changes. Most threats posed to waters in Poland originate from present cropland structure with its definite predominance of arable lands over grasslands. Agriculture should therefore focus on the improvement of land use structure in order to minimise environmental hazards and to guarantee at the same time optimum economic effects. This could be achieved by turning arable lands into grasslands (where justified e.g. on light soils) or at least by maintaining present grassland area (condition in negotiations with the EU) and management that would consider environmental protection. Increasing the contribution of grasslands to cropland structure or at least maintaining their present status quo would help to achieve compromise between the goals of farmers and environmental protection. Purposeful utilisation of ecosystem services, particularly those of grasslands, allows to maintaing more intensive farming without environmental hazard. Limited should be only such activities whose intensity exceeds regenerative or buffering environmental capacity e.g. on grounds particularly subjected to water pollution or those included into Natura 2000 network.

Trwałe użytki zielone (TUZ) - zgodnie z treścią RDW - są typowymi ekosystemami od wód zależnymi, czyli mającymi duży wpływ przede wszystkim na ich jakość, ale także na przedłużanie ich obiegu i poprawę bilansu wodnego, i dlatego podlegającym ochronie. Są elementem struktury przyrodniczej krajobrazu (funkcja lub usługa ekosystemu) powszechnie uważanym za czynnik stabilizujący procesy zmian środowiska naturalnego. Większość zagrożeń wód w Polsce wiąże się z aktualną strukturą użytków rolnych, charakteryzującą się zdecydowana przewagą gruntów ornych nad użytkami zielonymi. Działalność rolnicza powinna więc iść w kierunku poprawy struktury rolniczego użytkowania ziemi tak, aby w danych warunkach środowiskowych stanowiło ono jak najmniejsze zagrożenie dla środowiska, gwarantując jednocześnie optymalne efekty ekonomiczne. Działania te to zamiana gruntów ornych na trwałe użytki zielone (tam gdzie jest to uzasadnione, np. gleby b. lekkie) lub przynajmniej utrzymanie dotychczasowej ich powierzchni (warunek w zapisach negocjacyjnych z Unią) oraz gospodarowanie uwzględniające ochronę środowiska. Zwiększenie udziału TUZ w strukturze użytków rolnych, lub przynajmniej utrzymanie ich dotychczasowej powierzchni, sprzyja osiągnięciu kompromisu celów rolnika producenta i ochrony środowiska. Świadome bowiem wykorzystanie usług ekosystemów, w tym szczególnie użytków zielonych, pozwala na utrzymanie intensywniejszych form gospodarowania bez zagrożeń środowiska. Ograniczane powinny być tylko te działania, których intensywność istotnie przekracza zdolności regeneracyjne i buforowe środowiska, np. na terenach szczególnie narażonych na zanieczyszczenia wód, np. zaliczane do sieci Natura 2000.