Premises for the construction of balance equations of water losses in mountain forest soils

The paper presents premises for the construction of equations of water budget in the atmosphere-tree stand-soil system with reference to water losses in mountain forest soils. The premises were based on results of a long-term forest-hydrologic studies carried out by authors in the Beskid Śląski. Water properties of grounds in soil profiles and specific hydrologic properties of these profiles were considered. The main factors affecting water balance on slopes were orographic conditions, the share of skeleton parts in soil profile and the tree stand. Therefore, the equations of water loss in soil should consider: 1) the input of solar energy over tree crowns and coefficient of energy transmission within tree stand, 2) wind velocity above and within tree stand, 3) elements of water budget in the atmosphere, 4) differentiation of hydrologic properties in soil profiles dealt with as a continuum, 5) water properties of grounds constituting soil profiles with particular reference to organic matter.

W pracy przedstawiono założenia do konstrukcji równań bilansu wodnego atmosfera-drzewostan-gleba, w odniesieniu do ubytków zapasu wody w górskich glebach leśnych. Założenia te opracowano na podstawie analizy wyników wieloletnich badań hydrologiczno-leśnych prowadzonych przez autorów na terenie Beskidu Śląskiego. Uwzględniono właściwości wodne gruntów budujących profile glebowe oraz specyficzne właściwości hydrologiczne tych profili. Stwierdzono, że głównymi czynnikami kształtującymi bilans wody na stokach są warunki orograficzne, udział części szkieletowych w profilu glebowym oraz warunki drzewostanowe. W związku z oddziaływaniem tych czynników równania ubytku zapasu wody w glebie muszą uwzględniać: 1) dopływ energii słonecznej nad korony drzew oraz współczynnik przenoszenia energii wewnątrz drzewostanu, 2) prędkość wiatru nad i wewnątrz drzewostanu, 3) składowe bilansu wody w atmosferze, 4) zróżnicowanie właściwości hydrologicznych profilu glebowego traktowanego jako kontinuum, 5) właściwości wodnych gruntów budujących profile glebowe, ze szczególnym uwzględnieniem materii organicznej.