Legalność samplingu muzycznego w świetle polskiego prawa autorskiego

Jak wskazał Lawrence Lessig, żyjemy w czasach „kultury remiksu” – powszechny dostęp do Internetu, a przez to do wielu dóbr kultury, sprawia, że artyści często przerabiają lub w inny sposób wykorzystują twórczość innych osób. Jest to szczególnie widoczne w muzyce. Celem niniejszego artykułu jest wykazanie, że sampling muzyczny jest co do zasady zgodny z polskim prawem autorskim. W badaniach wykorzystano przede wszystkim metodę dogmatyczną, dokonując analizy przepisów ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych regulujących pojęcia utworu i inspiracji oraz instytucję prawa cytatu. We wnioskach wskazano, że sampling muzyczny w wielu przypadkach nie narusza prawa autorskiego, ponieważ polega na wykorzystaniu nietwórczego (niechronionego) fragmentu utworu pierwotnego. Natomiast w pozostałych sytuacjach, tzn. wtedy gdy uzna się, że dany sampel jest jednak objęty ochroną prawnoautorską, przeważnie dopuszczalne będzie jego wykorzystywanie w ramach prawa cytatu. Niemniej powyższe twierdzenia nie oznaczają, że sampling stanowi w każdym przypadku działanie etyczne lub moralnie uzasadnione.

As Lawrence Lessig pointed out, we live in times of ‘remix culture’ – as a result of universal access to the Internet, and thus to many cultural goods, artists often remake or otherwise use the work of other people. This is especially common in music. The purpose of this article is to show that music sampling is generally compliant with Polish copyright law. The research mainly used the dogmatic method, analysing the provisions of the Act on Copyright and Related Rights regulating the concepts of work and inspiration, as well as the institution of the right to quote. The conclusions indicate that music sampling in many cases does not infringe copyright because it consists in the use of a non-creative (unprotected) fragment of the original work. In other situations, when it is considered that a given sample is protected by copyright protection, it will usually be permissible to use it under the right to quote. Nevertheless, the above statements do not mean that sampling is always ethical or morally justified.