Wpływ rodzaju substancji osmotycznej na adsorpcję pary wodnej przez liofilizowane truskawki

Jednym ze sposobów utrwalania żywności jest obniżenie zawartości wody poprzez suszenie sublimacyjne. Proces ten zapewnia usunięcie wody z żywności i prawie idealne zachowanie właściwości chemicznych, fizycznych i biologicznych naturalnego surowca. Liofilizowane owoce charakteryzują się kruchą i otwartą strukturą, dlatego istnieje potrzeba modyfikacji tego sposobu suszenia dla ograniczenia niekorzystnych zmian. Jednym ze sposobów wzmocnienia struktury suszonych owoców jest odwadnianie osmotyczne, polegające na usuwaniu wody z tkanki roślinnej przy jednoczesnym wnikaniu do jej wnętrza substancji rozpuszczalnych. Dla zoptymalizowania warunków suszenia i osiągnięcia najwyższej jakości i stabilności produktu końcowego bardzo ważne jest poznanie właściwości sorpcyjnych liofilizatu. Celem pracy było zbadanie wpływu rodzaju substancji osmotycznej na właściwości sorpcyjne liofilizowanych truskawek. Zamrożone truskawki odmiany Senga Sengana odwadniano w roztworach o aktywności wody około 0,9: 61,5% sacharozy, 67,5% syropu skrobiowego i 49,2% glukozy w temperaturze 30°C przez 3 godziny pod ciśnieniem atmosferycznym w warunkach dynamicznych. Odwodnione owoce zamrożono i liofilizowano w temperaturze półek grzejnych 30°C przez 24 godziny. Dla otrzymanych suszy wyznaczono krzywe adsorpcji i izotermy adsorpcji pary wodnej. Wykazano, że odwadnianie osmotyczne w roztworze sacharozy i syropu skrobiowego poprzedzające proces suszenia sublimacyjnego powoduje zmniejszenie stopnia adsorpcji pary wodnej o około 30% w stosunku do truskawek nieodwadnianych i odwadnianych w roztworze glukozy. Susze te charakteryzuje także obniżenie szybkości adsorpcji pary wodnej.

One way of food stabilization is reduction of water content by freeze drying. This process ensures removal of water from food while keeping chemical, physical and biological properties of natural raw product almost unchanged. The lyophilizated fruit is characterized by fragile and opened structure, therefore this drying method needs modification in order to limit adverse changes. One way of strengthening the structure of fruit put to drying is osmotic dehydration, which involves water removal from plant tissue with simultaneous penetration of soluble substances inside the tissue. In order to optimize drying conditions and ensure the highest quality and stability of the final product, it is very important to discover the sorptive properties of the lyophilizer. The purpose of the work was testing the influence of the osmotic substance type on the sorptive properties of the lyophilizated strawberry. Frozen strawberries of Senga Sengana variety were dehydrated in solutions with water activity of approx. 0,9: 61.5% of sucrose, 67.5% of starch syrup and 49.2% of glucose at 30°C for a period of 3 hours at the atmospheric pressure under dynamic conditions. Dehydrated fruits were frozen and lyophilizated at a temperature of heating shelves of 30°C for 24 hours. For obtained dried material, adsorption curves and adsorption isotherms of steam were set. It was demonstrated that osmotic dehydration in sucrose and starch syrup solution preceding the sublimation drying process resulted in decreasing of the degree of steam adsorption by approx. 30% in relation to nondehydrated and dehydrated in glucose solution strawberries. These dried materials are also characterized by reduced rate of steam adsorption.