Jak by nie było, to gdzie nie spojrzeć, tak się mówi i pisze

Artykuł jest próbą rewizji oceny poprawnościowej takich związków wyrazowych jak jak było, co by nie zrobić, kto by nie przyszedł,  gdzie by nie spojrzeć, gdzie nie spojrzę, gdzie się nie ruszysz itp. Są one obecne w polszczyźnie od co najmniej 150 lat, ale wciąż są oceniane negatywnie, jako niepotrzebne rusycyzmy i konstrukcje nielogiczne. Przeprowadzone w tekście rozważania, poparte licznymi przykładami z różnych typów tekstów polszczyzny, prowadzą  do wniosku, iż mamy do czynienia z  modelem frazeologicznym, zawierającym składniki  by nie jako oś konstrukcyjną  lub  nie, w zdaniach formalnie zaprzeczonych, a w rzeczywistości zawierających wzmocnienie sądu. Te związki sfrazeologizowane wykazały przydatność funkcjonalną i powinno się je zaakceptować w normie użytkowej polszczyzny.

This article is an attempt to make a prescriptive evaluation of phraseological units such as jak było, co by nie zrobić, kto by nie przyszedł, gdzie by nie spojrzeć, gdzie nie spojrzę, gdzie się nie ruszysz, etc. They have been present in the Polish language for at least 150 years, but are still evaluated negatively, as unnecessary Russicisms and illogical constructs. The discussions carried out in this text, supported by numerous examples from various types of Polish texts, lead to the conclusion that we are dealing with a phraseological model containing the components by nie as a constructional axis or nie, in sentences that are formally negated yet in fact containing the reinforcement of a judgment. The phraseologised units have demonstrated their functional usefulness and should be accepted in the usage norm of Polish.