Dobowe wahania koncentracji zarodników grzybów w powietrzu miasta i wsi

Airborne fungal spores were monitored in 2001-2002 in Rzeszów (town) and its neighborhood. The aim of investigations was to ascertain if there were differences in diurnal variations of airborne fungal spores concentration between town and rural area. The sampling was carried out using volumetric method. Traps were located at the same heights - app. 12 m. Airborne spores were sampled continuously. Microscopical slides were prepared for each day. Analysis was carried out on one longitudinal band of 48 mm long divided into 24 segments corresponding following hours of day. The results were expressed as mean number of fungal spores per cubic meter per 24 hours. For this survey, five geni of allergenic fungi were selected: Alternaria, Botrytis, Cladosporium, Epicoccum, Ganoderma. The concentrations of their airborne spores were high or very high. It was calculated theoretical day, where the hourly count was the percentage mean of number of spores at that time every chosen day without rainfall from 2001 and 2001 years. The diurnal periodicity of Alternaria, Cladosporium, Epicoccum and Ganoderma showed one peak, while Botrytis two. Anamorphic spores peaked in the afternoon, while their minima occurred in the morning. The highest concentrations of Ganoderma basidiospores were at down or at night, but minima during the day. There were no clear differences in the peak values between two studied sites. The results indicate that maximum concentrations of all spores generally occurred a few hour earlier in the rural area than in the town. Probably, in the rural area airborne spores came from many local sources and their diurnal periodicity reflected rhythm of spore liberation. Towns are characterized by specific microclimate with higher temperature and wind blowing to the centre. In Rzeszów fungal spores could be transported outside and carried out by wind from distant sources. This study showed, among others, that habitat conditions are an important factors influenced diurnal periodicity of airborne fungal spores.

W latach 2001-2002 w Rzeszowie i jego okolicach przeprowadzono badania nad występowaniem zarodników grzybów w powietrzu. Celem badań było stwierdze- nie czy występują różnice w przebiegu koncentracji zarodników grzybów w powie- trzu w cyklu dobowym w mieście i w terenie rolniczym. Pomiary przeprowadzono metodą wolumetryczną a aparaty pomiarowe ustawiono na podobnej wysokości. Dla każdego dnia przygotowywano preparat mikroskopowy, następnie z każdego prepa- ratu analizowano jeden poziomy pas podzielony na 24 odcinki odpowiadające kolej- nym godzinom. Do analizy dobowych cykli wybrano 5 rodzajów grzybów, których zarodniki występowały w powietrzu w wysokich stężeniach tj. Alternaria, Botrytis, Cladosporium, Epicoccum, Ganoderma. Dla każdego rodzaju, na podstawie wybra- nych dni, w których nie stwierdzono opadów deszczu, przygotowano teoretyczny wykres obrazujący zmiany w koncentracji zarodników w ciągu doby. Takie wykresy w przypadku Alternaria, Cladosporium, Epicoccum i Ganoderma charakteryzowały się jednym szczytem a w przypadku Botrytis dwoma: po południu i wczesnym wie- czorem. Zarodniki anamorficzne osiągały swe maksymalne stężenia po południu, a basidiospory Ganoderma w nocy lub nad ranem. W terenie rolniczym wartości maksymalne występowały wcześniej niż w mieście. Różnice te wynosiły od jednej do kilku godzin. Prawdopodobnie w terenie rolniczym zarodniki występujące w powie- trzu pochodziły głównie z bardzo licznych żródeł lokalnych. W mieście zarodniki mogły pochodzić również z dalszych okolic dzięki charakterystycznym wiatrom wie- jącym w jego kierunku; takie układy wiatrów mogły być również przyczyną zanoto- wanych opóżnień.