Czas fraktalny. O ewolucji wyobrażeń czasu w kinie współczesnym

Autor podejmuje ważne z punktu widzenia poetyki współczesnego filmu artystycznego zagadnienie pojawiających się w nim odmiennych wyobrażeń czasu. Kluczową kategorią teoretyczną wprowadzoną do rozważań przez autora jest pojęcie obrazu czasu fraktalnego. Jego możliwości operacyjne przydatne do analizy i interpretacji utworu filmowego Hendrykowski testuje na materiale konstrukcji czasu w Nashville (1975), odnosząc je również do kilku innych filmów Roberta Altmana. W odróżnieniu od klasycznego modelu narracji filmowej, nowoczesne formy konstruowania czasu w filmie rozwijają alternatywne warianty ukazywania rzeczywistości, inne niż linearny porządek przyczynowo-skutkowy. Na zasadzie panoramy bądź fresku łączą one w jedno szczegółowość audiowizualnego przedstawienia z optymalnie rozległą perspektywą oglądu. Takie nastawienie, prekursorskie w kinie światowym lat 70., czyni twórczość Altmana na wskroś nowoczesną formą kina społecznego w skali światowej.

The author deals with the important, from the point of view of poetics of contemporary artistic film, problem of various notions of time. Fractal time is the key theoretical category introduced into the analysis by the author. Hendrykowski tests its usefulness in analysing and interpreting film on the construction of time in Nashville (1975), but he also refers to other films by Robert Altman. In contrast to the classical model of film narrative, modern forms of constructing time in film develop alternative versions of showing reality, other than linear order of cause and effect. By way of a panorama or a fresco they combine into one the details of audiovisual show, with an optimally extensive overview. Such an attitude, visionary in the world cinema of the 1970s, makes Altman’s work thoroughly modern form of social cinema on the world scale.