Dialektyka wróg–rodzina. O Sąsiadach Józefa Ignacego Kraszewskiego i Marii Sadowskiej

Powieści Marii Sadowskiej Sąsiedzi (1874) oraz Józefa Ignacego Kraszewskiego Sąsiedzi (1878) podejmują ten sam temat. Opisują spory między sąsiadami – szlachtą. Granice posiadłości ziemskich generowały ostre konflikty. Sąsiad był wrogiem. Sąsiedzi się nienawidzili, ale ich dzieci się kochały. Młoda generacja przemienia dawnych wrogów w rodzinę, co jest zapowiedzią dobrej przyszłości. Takie obrazy są metonimią sytuacji politycznej Polski. Autorzy przedstawiają w powieściach program solidaryzmu jako podstawę bytu narodu.

Maria Sadowska’s novel Sąsiedzi [The Neighbours] (1874) and J. I. Kraszewski’s Sąsiedzi (1878) take up the same theme. They describe the disputes between the neighbours – that is, the gentry. The boundaries of the landed estates generated severe tensions. ‘Neighbour’ was equivalent of ‘enemy’. The neighbours hated each other, unlike their children who loved each other. The young generation turned the enemies into family, which promised well. Such situations are a metonymy of Poland’s political situation. In their novels the writers create the programme of solidarity as a basis for the nation’s existence.