Twórcze nauczanie i nauczanie do twórczości w doświadczeniach wykładowców innowatorów

Twórcze nauczanie studentów i nauczanie ich do twórczości w realiach uniwersytetu wymaga od nauczyciela akademickiego chęci, inwencji, wiedzy, umiejętności a także własnych kompetencji twórczych. Najwyższym ich poziomem – związanym z twórczością profesjonalną nauczyciela – jest działalność innowacyjna związana z implementacją do dydaktyki akademickiej nowych rozwiązań. Innowacje te są wynikiem wieloletniej, twórczej pracy dydaktycznej nauczycieli akademickich. Niniejszy tekst zawiera fragmenty wyników badań nad doświadczeniami polskich nauczycieli akademickich innowatorów, którzy wdrażali do dydaktyki akademickiej nowe i wartościowe, czyli użyteczne w kontekście przebiegu i efektów kształcenia: paradygmaty, strategie, koncepcje, modele, warsztaty, techniki kształcenia a także towarzyszące im środki dydaktyczne i sposoby oceniania studentów. W przeprowadzonych badaniach jakościowych zastosowano koncepcję teoretyczno-metodologiczną ESA (The Evolving Systems Approach to Creative Work) Howarda E. Grubera. Wykorzystanie w badaniach wielokrotnego studium przypadku, wywiadów semistrukturyzowanych oraz analizy treści publikacji autorstwa badanych nauczycieli i zdjęć z zajęć prowadzonych ze studentami pozwoliło badaczce poznać uwarunkowania twórczej pracy innowatorów. Jednym z wyróżników warsztatów dydaktycznych kreowanych przez badanych nauczycieli jest twórcze nauczanie i nauczanie do twórczości. Badani innowatorzy wykorzystują w tym procesie wiele – również wypracowanych przez siebie – rozwiązań dydaktycznych. Celem niniejszego opracowania jest ich opis i charakterystyka a także zainspirowanie innych nauczycieli akademickich do aktywizowania twórczego myślenia studentów, które – jak wynika z badań – może być działaniem twórczym, atrakcyjnym oraz satysfakcjonującym zarówno dla studentów, jak i nauczycieli.

Teaching students creatively and teaching them to creativity in the realities of the university requires from the academic teachers: willingness, invention, knowledge, skills and their own creative competences. Their highest level - related to the teacher's professional creativity - is the innovative activity related to the implementation of new didactic solutions into academic didactics. These innovations are the result of many years of creative didactic work carried out by academic teachers. This text contains excerpts from the results of research on the experiences of Polish academic teachers-innovators who have implemented new and valuable paradigms, strategies, concepts, models, workshops, teaching techniques, as well as accompanying didactic means and methods of student assessment, which are useful in the context of the course and outcomes of education. The theoretical and methodological concept of ESA (The Evolving Systems Approach to Creative Work) by Howard E. Gruber was used in the qualitative research. The use of multiple case studies, semi-structured interviews and analysis of the content of publications by the surveyed teachers and photos from classes conducted with students allowed the researcher to learn about the determinants of the creative work of teachers-innovators. One of the distinguishing features of the didactic workshops created by the surveyed teachers is creative teaching and teaching to creativity. In this process, the surveyed innovators use many didactic solutions, including those developed by themselves. The aim of this study is to describe and characterize them, as well as to inspire other academic teachers to activate students' creative thinking, which - as the research shows - can be a creative, attractive and rewarding activity for both students and teachers.