Zintegrowana ocena efektywności środowiskowej, kosztowej i technicznej produkcji energii opartej na technologii zgazowania węgla z zastosowaniem metod wielokryterialnych

W artykule przedstawiono zastosowanie metod wielokryterialnych do zintegrowanej oceny produkcji energii elektrycznej opartej na technologii zgazowania węgla. Ocenie poddano technologię naziemnego zgazowania węgla jako perspektywiczny sposób użytkowania węgla w Polsce. Analizy zostały wykonane dla czterech wariantów technologii naziemnego zgazowania węgla różniących się rodzajem węgla, jak równie zastosowaniem sekwestracji CO₂. W analizach uwzględniono efektywność kosztową, środowiskową i techniczną. Ocenę efektywności środowiskowej i kosztowej wykonano, opierając się na metodach uwzględniających cykl życia technologii. W przypadku oceny środowiskowej przedstawiono wyniki oceny cyklu życia LCA (Life Cycle Assessment), uwzględniając trzy kategorie wpływu, natomiast ocenę kosztową wykonano na podstawie kosztu cyklu życia technologii LCC (Life Cycle Cost). Efektywność techniczna została obliczona dzięki sprawności energetycznej. W celu wykonania zintegrowanej oceny technologii zastosowano trzy metody wielokryterialne: Electre, AHP oraz Promethee, co pozwoliło na uwzględnienie istotności stosowanych kryteriów oceny. Na podstawie wykonanych analiz stwierdzono, że zastosowanie metod wielokryterialnych w zrównoważonym zarządzaniu energią może stanowić narzędzie wspomagania decyzji przy projektach inwestycyjnych, szczególnie w przypadku wyboru alternatywnych technologii.

This article presents the application of multi-criteria methods for integrated assessment of electricity production based on coal gasification technology. The paper evaluates ground coal gasification technology as a potential for further use of coal in Poland. Analyses were performed for the four variants of coal gasification technologies which differ in the type of coal used as well as in the application of CO₂ sequestration. The assessment of environmental performance and cost are made on the basis of evaluating the life cycle of the technology. The environmental assessment, for example, presents the results of a life cycle assessment (LCA) taking into account three impact categories, and cost evaluation was performed based on the life cycle cost (LCC). Technical efficiency was calculated on the basis of energy efficiency. In order to perform an integrated assessment of the technologies used, three methods of multi-criteria examination were applied – Electre, AHP, and Promethee – which allowed for the consideration of the relevance of the evaluation criteria used. Based on these analyses, it was found that the application of multi-criteria methods in sustainable energy management can be a tool for decision support in investment projects, especially in considering the choice of alternative technologies.