Produkcja energii elektrycznej z nowych złóż węgla brunatnego jako potencjalne źródło wzrostu zamożności społeczeństwa i reindustrializacji

Warunkiem rozwoju gospodarczego kraju jest utrzymywanie cen energii na poziomie, który umoźliwia przemysłowi skuteczne konkurowanie na rynku międzynarodowym oraz zapobiega ubóstwu energetycznemu społeczeństwa, co jest niezbędne dla stabilnego wewnętrznego popytu na produkowane dobra i usługi. Dla polskiej energetyki oznacza to konieczność utrzymywania dużego udziału węgla brunatnego w krajowym miksie energetycznym. Wobec sczerpywania się złóż w obecnie eksploatowanych zagłębiach niezbędne jest udostępnianie nowych złóż na terenach, które dotychczas nie były objęte eksploatacją górniczą. Plany nowych inwestycji górniczych, jak również polityka ochrony złóż, czyli utrudnienia zagospodarowania terenu niezgodnie z ewentualną eksploatacją górniczą, generują poważne konflikty społeczne, których skutkiem może być trwałe uniemożliwienie strategicznych inwestycji górniczych. Autorzy proponują zastąpić stosowane dotychczas środki administracyjne (planowa ochrona złóż, przymusowy wykup terenów dla potrzeb inwestycji górniczej) narzędziami ekonomicznymi, które dobrze funkcjonują w krajach, w których właściciel terenu jest równocześnie właścicielem złoża zalegającego poniżej. Otóż oprócz kwoty wykupu terenu dla potrzeb eksploatacji górniczej, właścicielowi tego terenu kompania górnicza mogłaby zaoferować rentę eksploatacyjną, czyli udział w zyskach z tytułu eksploatacji złoża.Właściciel terenu byłby zatem zainteresowany eksploatacją złoża oraz uzyskiwałby przychód ze swojego terenu również po jego sprzedaży. Skala udziału w zyskach i terminarz wypłat dla właścicieli terenów mają istotny wpływ na wynik finansowy przedsięwzięcia górniczego (tu: górniczo-energetycznego), toteż potrzebne jest wnikliwe przeanalizowanie różnych wariantów renty. W artykule przedstawiono symulację wyniku finansowego docelowego planu rozwoju kopalni węgla brunatnego z uwzględnieniem renty eksploatacyjnej na podstawie studialnego zestawu danych. Obliczenia, modelowanie i symulacje wykonano w środowisku programu geologiczno-górniczego oraz specjalistycznego oprogramowania optymalizacji kopalń odkrywkowych.

The development of the national economy requires energy prices be kept low enough to allow domestic industry to successfully compete on an internationalmarket, as well as to prevent energy poverty among the people in order to maintain stable domestic demand for offered goods and services. For the Polish power generating industry, this means the necessity of keeping a high share of lignite in the energetic mix. As the currently exploited reserves are becoming depleted, the opening of new deposits in greenfields is compulsory. A lack of planning for new mining investments as well as policies protecting deposits – for example, the freezing of non-mining development in prospective mining areas – causes serious social conflicts that could eventually inhibit strategic mining investments. This analysis proposes to supersede the existing administrative approach to mining planning (planned protection of deposits, forced purchasing of terrain for the needs of mining activity) with economic incentives that work well in other countries where landowners also own the rights to deposits lying beneath their land. Landowners would then support the exploitation of the deposit to gain profits from their property after selling it to a mining company. The scale of the share of the profits and the schedule of payments to the landowners significantly influence the financial results of a mining enterprise (in the examined case, mining and power generating); therefore, various mining profit sharing scenarios are considered. This paper presents a simulation of the financial results of the “Life-Of-Mine” analysis for a surface lignite mine, with regard to mining profit sharing on the basis of study data. Calculations, modelling, and simulations have been carried out with the use of the geological and mining package and specialised open pit optimisation software.