Dylematy efektywności ekonomicznej przedsięwzięć termicznego przekształcania odpadów komunalnych

Polska wytwarza ponad 12 milionów ton odpadów komunalnych rocznie i jest szóstym największym wytwórcą odpadów w Unii Europejskiej. Paradoksalnie nasz kraj wytwarza jeden z najniższych poziomów odpadów na mieszkańca, tj. 315 kg, podczas gdy średnia w Unie Europejskiej wynosi 503 kg. Dysproporcja ta może wynikać z różnic w poziomie rozwoju gospodarczego oraz faktu, że jedynie 80% Polaków jest objętych systemem zorganizowanego odbioru odpadów. Wprowadzane w ostatnich latach w Polsce zmiany w systemie ustawodawczym w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi mają na celu zagwarantować nie tylko dostosowanie polskich przepisów do wymogów Dyrektyw Unii Europejskiej, ale także ograniczyć ilość składowanych odpadów komunalnych. Podstawowym celem zarządzania gospodarką komunalną jest zwiększenie osiągnięcia wyższego poziomu odzysku i recyklingu i tym samym podjęcia wyzwania budowy instalacji do termicznego przekształcania odpadów komunalnych. Nadal kontrowersyjną, a jednocześnie skuteczną metodą utylizacji odpadów jest proces spalania. Metoda ta polega na termicznym przekształceniu odpadów powodując zmniejszenie ilości odpadów oraz umożliwia przetworzenie zawartej w nich energii chemicznej. Dzisiejsze technologie pozwalają na redukcję od 80% objętości odpadów (bez przetwarzania żużla) do 95% (z przetwarzaniem żużla), a redukcja masy wynosi od 60 do 70%. Oferowane na rynku nowe konstrukcje budowy pieców pozwalająna wykorzystywanie energii z procesów spalania z przetworzeniem jej w ciepło i/lub energię elektryczną bez konieczności dodawania paliw konwencjonalnych. W artykule przedstawiono charakterystykę oraz hierarchię sposobów postępowania z odpadami komunalnymi. Szczególną uwagę zwrócono na uwarunkowania prawne i ekonomiczne termicznego przekształcania odpadów, w odniesieniu do całkowitej sprawności spalarni obliczanej na podstawie wzoru zawartego w przepisach prawnych.

In Poland over 12 million tones of waste is generated each year. Thus Poland is the sixth largest producer of waste in the European Union. Paradoxically, we have one of the lowest rates of waste generation per capita, i.e. 315 kg, whereas the EU average is 503 kg. This disparity may result from differences in the level of economic growth and the fact that only 80% of Poles are covered by the waste management system. The legal changes concerning the municipal waste management system introduced in recent years in Poland aim not only to ensure the compliance of Polish regulations with the requirements of EU Directives but also reduce the amount of municipal waste needing to be disposed of. The main aim of the municipal waste management system is to increase the level of waste recycling, which involves the challenge of building a municipal waste incineration plant. Although still a controversial subject, the waste incineration process is an effective way of waste management. This method consist in thermal processing of waste, which reduces the amount of waste and enables energy recovery. Today's technologies enable waste volume reduction ranging from 80% (without slag processing) to 95% (with slag processing), and waste weight reduction by 60-70%. New available incinerators enable the reuse of energy from combustion. Energy is converted into heat and/or electricity without the necessity of adding conventional fuels. This paper presents the profile and hierarchy of municipal waste treatment methods. Special attention is given to legal and economic considerations concerning the thermal processing of waste, with particular reference to the total efficiency of a waste incineration plant calculated based on the formula set out in legal provisions.