Analysis of the grass (Poaceae L.) pollen seasons in Wroclaw, 2003-2010

The aim of the study was to analyse the grass pollen season dynamics in Wrocław in 2003-2010. The studies were carried out using volumetric method (Burkard trap). Special attentions was paid to differences in pollen season duration and patterns. The pollen season started on average on the 130th day of the year (±10 days) and ended on the 240th (±11 days). Peak of pollen seasons occurred between 156th and 185th day of the year. The mean of SPI value was 2805 (±380). On average, 18 days (±4 days) with a grass pollen concentration of more than 50 grains×m-3, and 2 days (±1 day) with concentration of more than 120 grains×m-3 were recorded during the seasons analysed. Three types of pollen seasons were distinguished on the basis of cluster analysis (the non-hierarchical method of multifeature clustering – the k-means method).

Celem pracy było porównanie dynamiki sezonów pyłkowych traw (Poaceae L.) we Wrocławiu w latach 2003-2010 oraz wyróżnienie typów sezonów pyłkowych na podstawie różnic w przebiegu krzywych koncentracji ziaren pyłku. We Wrocławiu sezony pyłkowe traw zaczynały się zazwyczaj pomiędzy 122 a 137 dniem roku (2.05- 17.05). Stwierdzono również relacje między początkiem sezonów pyłkowych traw a ich długością. Zazwyczaj w latach, których sezony zaczynały się późno, długość ich ulegała skróceniu. Zaobserwowano dla Wrocławia zależność między SPI a wartościami maksymalnymi stężeń dobowych. Największe stężenia dobowe notowano w latach, w których roczne sumy ziaren pyłku były największe lub bardzo wysokie. Stwierdzono również ujemną korelację między początkiem sezonu a czasem jego trwania (Tab. 2). Znaczne różnice w przebiegu sezonów pyłkowych traw pozwoliły na klasyfikację ich za pomocą obiektywnej metody grupowania obiektów wielocechowych – k-średnich. Dla Wrocławia otrzymano trzy główne typy sezonów pyłkowych traw, oznaczone jako A, B i C. Typ A obejmuje lata 2005 i 2010. Wyróżnia się on wysokimi maksymalnymi stężeniami dobowymi (powyżej 200 ziaren/m3), które notowane są około 40 dnia sezonu. Ponadto maksimum pylenia jest trzyszczytowe. Do typu B zostało zakwalifikowanych najwięcej sezonów pyłkowych (lata 2003, 2004, 2006 i 2008). Charakterystyczne dla tego typu są stosunkowo niskie maksymalne stężenia dobowe (między 100 a 150 ziaren/m3), które występują niedługo po rozpoczęciu sezonu. Ponadto występuje długi okres zwartego pylenia o niskich stężeniach. Typ C obejmuje lata 2007 i 2009. Charakteryzuje się on niskimi maksymalnymi stężeniami, podobnie jak w typie B. Ponadto szczyt pylenia występuje najpóźniej, około 62 dnia sezonu. Dla wszystkich typów sezonów pyłkowych stwierdzono także długie okresy poszczytowe. Porównanie poszczególnych typów dynamiki sezonów pyłkowych pozwoliło stwierdzić, że typ B skupia najwięcej badanych sezonów (50%) i być może to właśnie on okaże się dominującym wzorem sezonu pyłkowego traw dla Wrocławia.