Znaczenie Marii Pinińskiej-Bereś i Jerzego Beresia dla lokalnego dziedzictwa kulturowego. Głos w dyskusji nad koncepcją Muzeum Prądnika

Studium Programowe Muzeum Prądnika z 2021 r. podsumowuje dyskusje o ukazywaniu dziedzictwa północy Krakowa. Uznani na świecie artyści Jerzy Bereś i Maria Pinińska-Bereś, którzy mieszkali i tworzyli w tej części miasta, nie są zaznaczeni w przestrzeni publicznej i zapewne z tego powodu nie zostali wyeksponowani w Studium. Jednocześnie mieszkańcy bez pośrednictwa instytucji podejmują akcje artystyczne bliskie performansom Beresiów. Protest saneczkowy przeprowadzony latem przypomina Aneksję krajobrazu i Transparent Pinińskiej-Bereś, społeczne zakładanie ogrodów – Żywy róż, przenoszenie wód rzeki Prądnik – Modlitwę o deszcz, a sąsiedzkość – Latawiec-List i Listy wysyłane siłami natury. Ze względu na te nieuświadomione podobieństwa twórczość artystki wydaje się warta wzięcia pod uwagę w postulowanym muzeum. W artykule omówiono trzy dodatkowe propozycje Muzeum Prądnika, uwzględniające twórczość Beresiów, społeczno-artystyczną działalność mieszkańców oraz postulaty nowej muzeologii (osadzenie w społeczności lokalnej oraz nastawienie na edukację i partycypację). Muzeum performansu może być odpowiedzią na problem braku kolekcji, pozwala wykorzystać twórczość społeczności i artystów żyjących współcześnie w Krakowie, w tym reenactment Bettiny Bereś. Muzeum biograficzne może służyć do snucia opowieści oraz badania tożsamości i kształtowania więzi. Inspirację może stanowić muzeum Yayoi Kusamy, której dzieło zostało wykorzystane w identyfikacji wizualnej w jej rodzinnym mieście Matsumoto. Ekomuzeum pozwala włączyć zachowaną pracownię Beresiów, rzekę Prądnik oraz dziedzictwo poprzemysłowe. Dodając ten potencjał do wniosków płynących ze Studium, w północnej części Krakowa rzeczywiście można stworzyć nową wizytówkę miasta.