Współrzędnościowa, bezdotykowa metoda pomiaru położenia i średnicy otworu w warunkach warsztatowych

Artykuł prezentuje metodę bezdotykowego wyznaczania położenia środka otworu i pomiaru średnicy za pomocą triangulacyjnego czujnika pomiarowego zamontowanego na flanszy robota przemysłowego. Dla opracowania wyników pomiaru zastosowano arkusz kalkulacyjny oraz metodę obliczeniową korzystającą z uogólnionego, zredukowanego gradientu (GRG). Ponadto przedstawiono metodę kalibracji polegającą na wyznaczeniu systematycznego błędu występującego podczas wykrywania krawędzi mierzonego otworu. Zidentyfikowano składowe opóźnienia występujące w torze pomiarowym i ich wpływ na niepewność pomiaru otworu. Metodę zilustrowano przykładem pomiaru otworów wykonanych w odlewie głowicy cylindrów silnika spalinowego.

The paper presents coordinate method of contactless measurement and evaluation of center and radius of a hole. The measurement process was done in workshop conditions by industrial robot with mounted triangulation distance sensor on robot arm. Estimation of measurement data was done using MS Excel spreadsheet program and using Generalized Reduce Gradient method (GRG method) offered by MS Solver analysis tool. The calibration method and setting down systematic error was shown. Furthermore, the components of signal time lag in measurement chain were identifying. The presented method was illustrated by measurement of glow plug holes in cylinder head of diesel engine.