Po co Potockim kolekcja sztuki, czyli o wystawie Kolekcjonerstwo Potockich w Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie

Artykuł omawia założenia, cele oraz efekty nowej ekspozycji stałej zorganizowanej w Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie, zatytułowanej Kolekcjonerstwo Potockich. Wystawa prezentuje mniej znaną kartę dziejów pałacu wilanowskiego, kiedy właścicielami majątku byli Potoccy: Aleksandra z Lubomirskich i Stanisław Kostka, ich syn Aleksander oraz wnuk August i jego małżonka, Aleksandra z Potockich. Te trzy pokolenia rodu Pilawitów ukonstytuowały nowy, niezwykle istotny rozdział w dziejach dawnej rezydencji królewskiej i magnackiej, tworząc w niej, przez prawie stulecie, Muzeum Sztuki oraz miejsce pamięci o dziejach narodu polskiego. Potoccy gromadzili zbiory artystyczne oraz pamiątki narodowe, a także wprowadzali zmiany w przestrzeni prywatnej rezydencji, aby przystosować ją do celów muzealnych. Konsekwentnie powiększana kolekcja stała się – w myśl idei Potockich – skarbnicą udostępnioną szerokiej publiczności. Za początek publicznej działalności Muzeum uznaje się datę pierwszego wpisu do wilanowskiej Księgi Gości – 5 sierpnia 1805 r. Nowa wystawa podejmuje w swej narracji oraz aranżacji historię muzeum Potockich. Na podstawie przekazów ikonograficznych z XIX oraz początku XX w. przekształcone zostały wnętrza galerii ogrodowych na pierwszym piętrze pałacu. W galerii południowej przypominamy o działającej tu niegdyś Bibliotece, w galerii północnej zaś o ważnym kulturalnym wydarzeniu warszawskim – Wystawie Starożytności z 1856 r. W ramach wprowadzonych zmian powstały nowe przestrzenie ekspozycyjne: Gabinet Historyczny, Gabinet Rycin oraz Gabinet Ikonograficzny. Pierwszy z wymienionych poświęcony jest pamiątkom narodowym, dwa kolejne wnętrza to kameralna przestrzeń ekspozycji obiektów na podłożu papierowym.