Charakterystyka powierzchni tulei cylindrowych przeznaczonych do zalewania metodą Alfin

Scharakteryzowano proces technologiczny tulei cylindrowych oraz sposób pomiaru i oceny struktury geometrycznej powierzchni. Półfabrykatem tulei cylindrowych był odlew wielokrotny specjalny w kształcie rury, wykonany metodą odlewania odśrodkowego poziomego. Charakteryzuje się on porowatą powierzchnią zewnętrzną, uzyskaną oddziaływaniem pokrycia formy. Powierzchnia jest oczyszczona obróbką strumieniowo-ścierną kulkami metalowymi. Tuleje cylindrowe przeznaczone są do zalewania metodą Alfin w blokach cylindrowych ze stopów aluminium. Przedstawiono analizę składu chemicznego i makrostruktury powierzchni tulei cylindrowej na poziomie mikroskopu świetlnego i elektronowego mikroskopu skaningowego z mikroanalizą składu chemicznego. Dokonano pomiaru i analizy chropowatości powierzchni. Profil tworzącej powierzchni zewnętrznej tulei cylindrowych mierzono konturografem, natomiast powierzchnię profilometrem skaningowym z czujnikiem laserowym. Podano wartości parametrów chropowatości wyodrębnionych profili wzdłuż tworzącej i obwodu powierzchni zewnętrznej tulei. Szczyty nierówności miały kształt zbliżony do kulistego. Funkcja autokorelacji powierzchni świadczy, że powierzchnia ma charakter mieszany (okresowo-losowy). Wykresy kątowe: widmowej mocy powierzchni i funkcji autokorelacji powierzchni wskazują, że jest to powierzchnia izotropowa. Zbliżone wartości udziału materiałowego i sumy kąta wzniosu profilu wzdłuż długości tworzącej i obwodu powierzchni tulei świadczą o podobnym kształcie nierówności powierzchni.

Production process of cylinder liners and methods of measurement and analysis of their surface topography are described. Special multiple casting of tube shape, made by centrifugal horizontal method was the semi-product of cylinder liner. It has porous outer surface as a result of form coating. This surface is cleaned by vapor blasting method using steel balls. Cylinder liners are subjected to casting by Alfin method in cylinder blocks from aluminum alloys. The analysis of chemical constitutions and macrostructure of cylinder liner are presented. The measurement and analysis of cylinder liner surface topography was done. The profileof generating line of external cylinder liner surface was measured with contour measuring machine, but its surface topography by scanning equipment Talyscan 150 with laser sensor. The surface summits shape is similar to spherical. The analysis of areal auto-correlation function proves mixed (random-periodic) character of surface topography of cylinder liner. It was shown after the analyses of angular plots of power spectral density and autocorrelation functions that the analysed surface is isotropic.