The effect of meteorological conditions on hazel [Corylus spp.] and alder [Alnus spp.] pollen concentration in the air of Szczecin

The aim of the study was to determine seasonal variations in concentrations of hazel and alder pollen count due to meteorological parameters. Measurements were performed using the volumetric method. The analysed meteorological parameters were the maximum temperature, relative humidity, rainfall and wind speed. The beginning and end of a season were established by the 95 % method. During seven years of study, the highest concentration of hazel pollen in the air was noted in 2003 (the total number was two - three times higher than in the other years), with the pollen season starting in most years in the beginning of January and lasting till the end of March or beginning of April. The highest concentration of alder pollen in the air was noted in 2003, similarly as hazel pollen. The pollen season started in the beginning of January (in 2003 and 2006 in the beginning of March) and lasted till the turn of the March and April. The highest pollen count of 674 grains ×m⁻³ was observed in the end of March. A positive and statistically significant correlation (Pearson's coefficient and multiple regression) was found between the hazel and alder pollen concentration and air temperature and wind speed. A negative correlation was found in case of the relative humidity. A lot of analysed correlations were significant (significance level of p=0.05), although the percentage of explained variation (R²) was very low. Besides the individual rhythm of pollination, the meteorological conditions are the most important factors (mainly air temperature and wind speed) influencing the analysed pollen concentration in the air.

Alergeny pyłku leszczyny i olchy są częstą przyczyną pyłkowicy występującej w Europie północnej i środkowej. Schorzenie to jest wywoływane przede wszystkim przez antygeny pyłku roślin wiatropylnych. W klimacie umiarkowanym rośliny wiatropylne wykazują charakterystyczny cykl pylenia związany z porami roku. Ziarna pyłku badanych drzew najobficiej występują w powietrzu na przełomie zimy i wiosny, a termin początku sezonu pyłkowego i jego przebieg w znacznej mierze zależą od warunków pogodowych. W prowadzonych od roku 2000 badaniach aeroplanktonu Szczecina, analiza stężenia pyłku leszczyny i olszy posłużyła do porównania obrazów pylenia oraz oceny wpływu warunków pogodowych na stężenie pyłku. Pomiary stężenia pyłku prowadzono metodą objętościową z zastosowaniem aparatu wołumetrycznego VST oraz aparatu VPPS Lanzoni 2000. W ciągu siedmiu lat badań, sezon pyłkowy leszczyny rozpoczynał się pomiędzy 2 lutego a 18 marca i trwał z reguły do końca marca, wyjątkowo w 2006 r. - do pierwszej dekady kwietnia. Największe zagrożenie alergenami pyłku tego taksonu zarejestrowano w trzeciej dekadzie marca 2003 r. W kolejnych sezonach stężenie maksymalne pyłku Corylus nie przekraczało 186 ziarenxm-3 w ciągu doby. Sezon pyłkowy olszy rozpoczynał się pomiędzy 4 lutego a 27 marca i trwał do pierwszych dni kwietnia. Podobnie jak w przypadku leszczyny, w 2006 r. sezon pyłkowy olszy trwał rekordowo długo - do połowy kwietnia. Najwyższe stężenie pyłku tego taksonu, przekraczające 600 ziaren×m⁻³ w ciągu doby zanotowano pod koniec marca 2003 r. i 2006 r. oraz w połowie marca 2004 r. W pozostałych sezonach stężenie pyłku Alnus było niższe i zawierało się pomiędzy 136 a 518 ziaren×m⁻³ w ciągu doby. Analiza statystyczna wykazała istotną statystycznie korelację r Pearsona pomiędzy stężeniem pyłku leszczyny i olszy a maksymalną temperaturą powietrza, maksymalną prędkością wiatru oraz wilgotnością względną. W przypadku regresji wielokrotnej zaobserwowano słabe korelacje pomiędzy stężeniem pyłku obu taksonów a temperaturą minimalna powietrza i prędkością wiatru.