Planistyczne aspekty lokalizacji modułowego systemu Zielonej Klasy dla wybranych szkół na terenie Krakowa

W Krakowie, podobnie jak w innych miastach Polski, obserwuje się podejmowanie licznych inicjatyw tworzenia prywatnych przedszkoli i szkół ze względu na rosnące zapotrzebowanie na takie obiekty. W trakcie ostatnich trzech lat sytuacja w szkolnictwie pogorszyła się za sprawą wirusa COVID-19 oraz przez wojnę w Ukrainie. Obecna sytuacja stwarza zapotrzebowanie na możliwość zastosowania szybkiego w realizacji, efektywnego i możliwie ekonomicznego rozwiązania, które zapewni jednocześnie elastyczność w kwestii doboru lokalizacji dodatkowych przestrzeni dla edukacji prowadzonej na różnych szczeblach. Zespół badaczy jako odpowiedź na powyższe zapotrzebowanie zaproponował wykorzystanie budownictwa modułowego. Opracowano „Szkołę Przyszłości: modularny i mobilny system zielonych klas”, w ramach programu Nauka dla Społeczeństwa. Celem artykułu jest przedstawienie możliwości wykorzystania zaproponowanych modułów edukacyjnych, w kontekście uwarunkowań przestrzennych oraz regulacji wynikających z dokumentów planistycznych. Obszarem wytypowanym do analiz szczegółowych była gmina miejska i miasto Kraków. We wskazanych placówkach wykonano badania terenowe, waloryzację uwarunkowań przyrodniczych oraz analizę planistyczną. W licznych przypadkach występują utrudnienia wynikające z niewielkiego udziału powierzchni biologicznie czynnej w terenach szkolnych. Większość badanych obiektów posiada niespójnie zaprojektowaną przestrzeń w swoim najbliższym otoczeniu, jak i w niewielkim stopniu wykorzystuje możliwości wynikające z dostępności komunikacyjnej. Szczególne ograniczenia dotyczą szkół zlokalizowanych w zabudowie historycznej, często objętej ochroną konserwatorską. Ze względu na regulacje zawarte w planach miejscowych, wykluczona jest możliwość realizacji obiektów tymczasowych. Zapisy te powodują utratę mobilności, która była jednym z kluczowych założeń projektu. Zarekomendowano realizację modułów Zielonych Klas jako obiektów w formie platform osadzonych na kołach lub rozważenie realizacji jako obiektów trwale związanych z gruntem.

In Cracow, as well as in other cities in Poland, there is a marked increase in initiatives to establish private schools and kindergartens due to high demand. Education has drastically declined over the past three years due to the COVID-19 pandemic and ongoing conflict in Ukraine. The present circumstances call for an expedient, efficient, and cost-effective solution that also allows for adaptability in the location of educational spaces at various levels. In response to this need, a group of researchers suggested modular construction as a potential solution. The "School of the Future: a modular and mobile green classroom system" was created as part of the Science for Society program. The article aims to introduce the potential utilization of the proposed educational modules in consideration of spatial conditions and regulations outlined in planning documents. The Municipality and City of Cracow was chosen as the focus for detailed analysis. Field surveys, analysis of natural conditions, and planning evaluations were conducted at the specified locations. In many instances, school grounds are limited by the low proportion of biologically active space. The majority of the surveyed facilities exhibit inconsistently designed surroundings and fail to utilise transport accessibility prospects. Schools located in historic buildings, often protected by conservation regulations, experience particular constraints. Local plans prohibit the construction of temporary buildings. These measures lead to reduced mobility, a key objective of the project. It is advisable to implement the Green Classroom modules as platform objects with wheels or as objects permanently fixed to the ground.