Nagroda krajobrazowa jako element wdrażania Europejskiej Konwencji Krajobrazowej w Polsce i Europie

W artykule przedstawiono jeden z instrumentów wdrażania Europejskiej Konwencji Krajobrazowej, jakim jest Nagroda Krajobrazowa Rady Europy i odpowiadająca jej krajowa – Polska Nagroda Krajobrazowa. Głównym celem niniejszego artykułu jest przybliżenie idei przyznawania Europejskiej i Polskiej Nagrody Krajobrazowej oraz podsumowanie dziesięcioletniej obecności Polskiej Nagrody Krajobrazowej w świadomości społecznej. Europejska Nagroda Krajobrazowa przyznawana jest od roku 2008, natomiast Polska Nagroda od roku 2012. W latach 2012-2022 wyłoniono laureata Polskiej Nagrody Krajobrazowej zaledwie trzykrotnie. W artykule przybliżono też zwycięskie polskie projekty na tle projektów nagrodzonych w Europie. W historii przyznawania Polskiej Nagrody Krajobra¬zowej laureatami były Dyrekcje Dolnośląskiego Zespołu Parków Krajobrazowych (2013) oraz Zespołu Parków Krajobrazowych Województwa Śląskiego (2020, 2022). Rekomenduje się powszechniejsze wdrażanie instrumentów Konwencji Krajobrazowej m.in. idei Polskiej i Europejskiej Nagrody Krajobrazowej poprzez zaangażowanie większej liczby podmiotów: wyższych uczelni, ośrodków naukowych, ośrodków edukacyjnych, samorządów i organów administracji. Zintegrowanie idei spowoduje podniesienie rangi wymienianych narzędzi, szersze poparcie społeczne i wpłynie na integrację działań w kierunku skutecznej ochrony krajobrazów.

This article presents one of the instruments for implementing the European Landscape Convention, the Landscape Award of the Council of Europe and the corresponding national Polish Landscape Award. The main purpose of this article is to present the rationane for the European and Polish Landscape Awards and to summarize the ten-year presence of the Polish Landscape Award in public awareness. The European Landscape Award has been awarded since 2008, and the Polish Award since 2012. However, in the years 2012–2022, the Polish Landscape Award was only awarded three times. The article also compares the winning Polish projects and the projects awarded in Europe. In the history of the Polish Landscape Award, the only winners have been the Directorates of the Lower Silesian Landscape Parks Complex (2013) and the Silesian Voivodship Landscape Parks Complex (2020, 2022). Wider implementation of the instruments of the Landscape Convention, e.g. such as the Polish and European Landscape Awards, is recommended, and could be accomplished through the involvement of a greater number of entities: universities, research centers, educational centers, local governments, and administrative bodies. Integration of these ideas will raise awareness of the tools involved, broaden social support, and facilitate the integration of activities aimed at the effective protection of landscapes.