Analiza historyczna w monitoringu zmian krajobrazu na przykładzie Stacji Czytania Krajobrazu Uniwersytetu Śląskiego

Artykuł prezentuje możliwości edukacji krajobrazowej założonej w 2023 r. na dachu budynku Wydziału Nauk Przyrodniczych Uniwersytetu Śląskiego Stacji Czytania Krajobrazu. Celem artykułu jest wskazanie możliwości analizowania zmian krajobrazu miejskiego jako zadania edukacyjnego. W artykule przedstawiono analizy prezen¬towane na dwóch wybranych planszach Stacji: historycznej oraz stratygrafii krajobrazu, prezentujące przeobrażenia obszaru Sosnowca-Pogoni. Wyniki badań wskazują na zmiany krajobrazu otwartego w tereny zabudowane oraz przekształcenia terenów przemysłowych na tereny zabudowy mieszkaniowej. Przedstawione zostały także zmiany wybranych elementów krajobrazu. Zastosowanie kartograficznych metod prezentacji zmian krajobrazu oraz modelu stratygrafii krajobrazu ułatwia uzmysłowienie odbiorcom jak znaczne były zmiany na przedstawianym obszarze w ciągu ostatnich 130 lat oraz uświadomienie, że krajobraz podlega ciągłej ewolucji.

This paper presents the possibilities of landscape education using the Landscape Reading Station established in 2023 on the roof of the Faculty of Natural Sciences at the University of Silesia. The aim is to indicate the possibility of analyzing changes in the urban landscape as an educational task. The paper shows the methods presented on two selected educational boards at the station: historical analysis and landscape stratigraphy, presenting the transformations of the Sosnowiec-Pogoń area. The study results indicate changes from open landscape into built-up areas and the transformation of industrial areas into residential areas. Changes in selected elements of the landscape are also presented. The use of cartographic methods of presenting landscape changes and a model of landscape stratigraphy makes it easier for the recipients to realize how significant changes have been in the area in question over the last 130 years and to see that the landscape is constantly evolving.