The Great Boredom of Contemplation: Franciszka Themerson’s Experimental Records of Illness

W artykule omówione zostało pojęcie eksperymentalnych i chorobowych zapisów życia na podstawie korespondencji Franciszki Themerson, a także jej rysunków korespondencyjnych oraz dzieł sztuki. Zauważyłam, że awangardystka stosowała spójne metody kompozycyjne w podejmowaniu tematu swojej choroby tak w zapisach życia, jak i w sztuce awangardowej. Taktyka „przekształcenia” przybierała w przypadku korespondencji, rysunków oraz obrazów formy autoironii, żartu, dystansowania się wobec własnej cielesności w stanie chorobowym. Przeanalizowana korespondencja jest jednym z nielicznych przykładów znanych nam zapisów autobiograficznych malarki, które w większości zdeponowane zostały w Muzeum Sztuki w Łodzi, częściowo również w Bibliotece Narodowej w Warszawie (Archiwum Themersonów).

The article discusses the concept of experimental and illness-related life-writing records on the basis of Franciszka Themerson’s correspondence, and her correspondence-related drawings and works of art. I have established that the avant-garde artist was using coherent compositional methods in taking up the topic of her illness both in her life-writing records and in her avant-garde art. The tactics of “transformation” in her correspondence, drawings and paintings assumed the form of self-irony, joke, distancing herself from her own body in the state of illness. The analysed correspondence is one of few cases of the painter’s autobiographical records we know of; they were stored in the Museum of Art in Łódź, as well as in the National Library of Poland in Warsaw (The Themerson Archive).