Ewolucja udziału organizacji społecznej w postępowaniu przed sądem administracyjnym

Udział organizacji społecznych w postępowaniach sądowych jest ważnym problemem procesowym w każdej procedurze sądowej. Zagadnienie to doczekało się pogłębionych analiz w procesie cywilnym i karnym, a więc w postępowaniach, które mierzyły się z udziałem organizacji społecznych od skodyfikowania tych procedur po II wojnie światowej. W postępowaniach obejmujących sprawy administracyjne sytuacja wygląda inaczej. Podyktowane to jest tym, że postępowanie sądowo administracyjne jest procedurą stosunkowo nową, tak naprawdę w pełni samodzielną od 2004 r. Celem analizy przedstawionej w artykule jest zwrócenie uwagi na specyfikę udziału organizacji społecznej w postępowaniu sądowym w sprawach administracyjnych. Z jednej strony, chodzi o to, by wskazać genezę funkcjonującego w tym zakresie rozwiązania. Z drugiej, o przedstawienie roli organizacji społecznej w działaniach na rzecz osób trzecich, a w istocie realizacji interesu społecznego w postępowaniu sądowym jako ważnego elementu uspołecznienia procedury. W ostateczności o wykazanie na ile i w jakim zakresie jest możliwy udział czynnika społecznego w wymierzaniu sprawiedliwości przez sąd administracyjny. Wskazane założenia są realizowane przy wykorzystaniu metody dogmatycznej i historycznej. Polegają na analizie materiału normatywnego obowiązującego w przeszłości oraz będącego częścią obowiązującego porządku prawnego.

The participation of social organizations in court proceedings is an important procedural problem in any judicial procedure. This issue has been deeply analyzed in civil and criminal trials, that is, in those proceedings that have faced the participation of social organizations since the codification of these procedures after World War II. In the proceedings involving administrative matters, the situation is different. This is prompted by the fact that judicial-administrative proceedings are a relatively new procedure, and they have been fully independent since 2004. The purpose of the analysis presented in the article is to draw attention to the peculiarities of the participation of a social organization in judicial proceedings in administrative cases. On the one hand, the aim is to point out the origins of the solution that has been functioning in this respect. On the other hand, to present the role of a social organization in actions on behalf of third parties, as well as the realization of the social interest in judicial proceedings, as an important element of the socialization of the procedure. Ultimately, to demonstrate to what extent is the participation of the social factor in the administration of justice by the administrative court possible. The indicated assumptions are implemented by means of the dogmatic and historical method. They consist of an analysis of the normative material which was in force in the past and which is a part of the current legal system.