Kontrowersje wokół wpływu biotechnologii na środowisko naturalne

Biotechnologia jest dyscypliną nauki, którą podejrzewa się o przypadkowe bądź celowe stwarzanie niebezpieczeństw dla środowiska naturalnego. Ocena tej nauki przez humanistów jest niejednoznaczna. Mniejszość uważa, że biotechnologia stwarza nadzieję, iż ludzkość dzięki jej osiągnięciom przezwycięży fatalne dziedzictwo przeszłości, jakimi są przede wszystkim głód i kryzys ekologiczny. Sądzą ponadto, że nawet jeśli niesie ona za sobą negatywne następstwa, to i tak ostateczny bilans będzie korzystny dla ludzkości. Większość jednak uważa, że skutki będą nieodwracalne i zawsze negatywne. Za reprezentatywne dla humanistyki w toczącej się o biotechnologii dyskusji uznać stanowiska niemieckiego filozofa Jürgena Habermasa oraz amerykańskiego politologa Francisa Fukuyamę. Wywód Habermasa jest oparty na tezie, iż zaciera się granica pomiędzy naturą, a jej organicznym wyposażeniem, jakie człowiek za pomocą biotechnologii może dziś zmienić praktycznie w każdym organizmie żywym nie wyłączając siebie. Człowiek dostosuje całą przyrodę wyłącznie do swoich potrzeb, co w konsekwencji wyeliminuje te wszystkie organizmy, które są dla niego szkodliwe bądź bezużyteczne. Argumentacja Francisa Fukuyamy wykazuje wiele zbieżności z tezami Habermasa. Kryzys ekologiczny jest dla niego wyrazem zdehumanizowania człowieka i nienaturalności jego dążeń. Biotechnologia pogłębia ową lukę, dehumanizując nasz świat, odrywając ludzi od naturalnego kontekstu swego bytowania. Oba stanowiska łączy jednak przekonanie, że modyfikacje genetyczne zmienią nie tylko całe środowisko naturalne, ale także naturę człowieka. Habermas nazywa to zasadą przezorności wskazując, że dzięki niej ostrożna ludzkość uniknęła wielu kryzysów, a nawet samozagłady.

Biotechnology is a discipline of science which is suspected of creating accidental or intentional hazards in natural environment. Humanists have ambiguous opinion on this science. A minority believe that biotechnology brings about hope that humanity thanks to its achievements will overcome disastrous heritage of the past, primarily famine and environmental crisis. Moreover, they think that even if it carries along negative consequences, the final balance will be beneficial for mankind. The majority, however, think that effects will be irreversible and always negative. Standpoints by Jürgen Habermas, a German philosopher, and Francis Fukuyama, an American political scientist, are considered representative in a carried discussion on Biotechnology. Habermas' reasoning is based on a thesis that a boarder between nature and its organic accessory, which now a man with use of biotechnology can change practically in any living organism including humans, fades away. A man adjusts entire environment to his needs, which in consequence will eliminate all these organisms that are harmful or useless to him. Francis Fukuyama's argumentation shows many convergences with Habermas' thesis. Ecological crisis is for him a sign of dehumanization and artificiality of a man's strivings. Biotechnology deepens this gap, dehumanizing our world, pulling people away from a natural context of their existence. Both standpoints are yet linked by a belief that genetic modifications will not only change the entire natural environment, but also a human nature. Habermas calls it a forethought principle and points out that thanks to it cautious mankind have evaded a number of crises, and even self-destruction.