Krajoznawstwo i turystyka szkolna jako edukacja alternatywna – konteksty przyrodnicze, społeczne, kulturowe i pedagogiczne

W artykule przedstawiono rolę krajoznawstwa i turystyki szkolnej jako alternatywę dla edukacji formalnej, alternatywę dla masowości i jednakowego widzenia świata, alternatywę dla konsumpcyjnego nastawienia do otaczającej rzeczywistości, alternatywę dla narzuconego sposobu poznawania świata. Walory turystyczne potraktowane są jako konstrukt społeczny w dużej mierze wykreowany współcześnie przez media. Obszary jako produkty turystyczne zaspokajające potrzeby turystów-konsumentów są w artykule potraktowane jako symulakry (termin wprowadzony przez Baudrillarda) – sztuczne twory zastępujące rzeczywistość i „pożerające” ją. W tym kontekście szkolna działalność krajoznawczo-turystyczna może być działalnością outsiderów poszukujących autentyzmu, odkrywających i konstruujących własne miejsca, a przez to budujących indywidualną tożsamość poza konsumpcyjnym nurtem turystyki.

The paper presents the role of school sightseeing and tourism seen as an alternative to formal education, as well as to mass and equal ways of seeing the world. Moreover, these activities are considered as the alternative to consumption-oriented attitude to the environment and finally, to imposed ways of cognition. Tourist values are treated here as the social constructs created by media. The article compares the idea of areas, understood here as the product made for tourists – consumers, to Baudrillard’s concept of simulacra (the false images of reality replacing the true world and devouring it). In this context, tourism and sightseeing activities provided by school can be seen as the acts of authenticity searching, performed by outsiders who discover and construct their own places and therefore create their own identity out of the consumerist currents.