Metody detekcji stosowane w chromatografii wykluczania (ang. Size Exclusion Chromatography - SEC)

W pracy przedstawiono oraz scharakteryzowano metody detekcji powszechnie wykorzystywane w chromatografii wykluczania (ang. Size Exclusion Chromatography, SEC), dawniej określanej terminem chromatografia żelowa (ang. Gel Permeation Chromatography, GPC). Chromatografia wykluczania umożliwia ustalanie masy cząsteczkowej, a także określanie rozkładu masy cząsteczkowej rzeczywistych mieszanin. W tej odmianie chromatografii cieczowej związki zostają rozdzielone ze względu na różnicę wielkości promienia hydrodynamicznego cząsteczek analitów, co można skorelować z ich masą cząsteczkową. Cechą charakterystyczną tej techniki jest fakt, że całkowite rozdzielenie ma miejsce w czasie niższym, niż czas retencji substancji niezatrzymywanej (czas martwy). W idealnych warunkach SEC faza stacjonarna nie oddziałuje w żaden sposób ze składnikami badanej próbki. Detektory stosowane w SEC powinny charakteryzować się uniwersalnością i praktycznie stałym współ- czynnikiem odpowiedzi detekcji względem wszystkich składników mieszaniny, dla której wyznacza się rozkład masy cząsteczkowej. W specjalnych aplikacjach układ detekcyjny można rozszerzyć o detektory selektywne, umożliwiające uzyskanie większego zakresu informacji otrzymywanych na podstawie pojedynczego chromatografu.

The aim of this paper is to present and characterize the detection methods commonly used in size exclusion chromatography (SEC), in older literature called gel permeation chromatography (GPC). Size exclusion chromatography allows the determination of molecular weight of compounds, as well as determination of the molecular mass distribution of mixtures of compounds mainly polymers. In this technique, the compounds are separated on a porous stationary phase based on the difference in size (particularly in their hydrodynamic radius) of individual analytes which can be correlated with their molecular mass. A characteristic feature of this technique is that the complete separation occurs before the dead volume of the column (retention time of unretained compound). During the ideal SEC conditions the stationary phase does not interact with the components of the sample. The detectors used in SEC should have an universal and constant response factor regarding to all components of separated mixture, if a molecular mass distribution is the purpose of analysis. In special applications the detection system can be expended using additional selective detectors, allowing to obtain wider range of data from one chromatogram.