Epoksydacja oleju rzepakowego z wykorzystaniem kwaśnych żywic jonowymiennych

Obecnie dąży się do opracowania technologii umożliwiających otrzymywanie epoksydowanych olejów roślinnych o jak najwyższej zawartości tlenu oksiranowego. Obserwuje się wzrost zainteresowania nowymi metodami epoksydowania olejów roślinnych, w tym epoksydowaniem nadkwasami w obecności kwaśnych żywic jonowymiennych jako katalizatorów. Brak informacji literaturowych porównujących wpływ rodzaju żywicy jonowymiennej na epoksydację oleju rzepakowego skłonił autorów niniejszego artykułu do badań nad tym zagadnieniem. Celem badań było porównanie wyników epoksydacji oleju rzepakowego o liczbie jodowej 0,405 mol I2/100 g oleju za pomocą nadkwasu octowego otrzymywanego in situ w reakcji 30% roztworu nadtlenku wodoru i lodowatego kwasu octowego, w obecności kwaśnych żywic jonowymiennych: Amberlite IR-120, Amberlyst 15 oraz Dowex 50WX2. Użyte żywice są kopolimerami styrenu i diwinylobenzenu, różnią się ilością środka sieciującego oraz postacią. Przedstawiono wyniki epoksydacji oraz wykazano, że właściwości te mają wpływ na prze- bieg procesów. Najwyższą wydajność epoksydowanego oleju rzepakowego – 71,6% osiągnięto stosując Dowex 50WX2, czyli żelową żywicę o najmniejszej zawartości środka sieciującego.

Nowadays, it is aimed to develop the technologies enabling the production of epoxidized vegetable oils with the content of oxirane oxygen as high as possible. There is a growing interest in new methods of vegetable oils epoxidation, including epoxidation by peracids in the presence of acidic ion exchange resins as catalysts. Lack of information in the literature about the effects of the type of ion exchange resin for the canola oil epoxidation has prompted the authors of this study to research on this topic. The aim of the study was to compare the results of canola oil (with iodine value of 0.405 mol I2/100 g oil) epoxidation using a peroxyacid generated in situ by the reaction of 30 wt% hydrogen peroxide and glacial acetic acid in the presence of acidic ion exchange resins: Amberlite IR-120, Amberlyst 15 and Dowex 50WX2. Chemically, the resins are sulphonated copolymers of styrene and divinylbenzene, differing in the content of the crosslinking agent and form. The study shows that these properties have influence on the course of processes. The best yield of epoxidized canola oil – 71.6% was obtained using Dowex 50WX2 (resin of the lowest content of divinylbenzene – 2% and in form of gel).