Lokalna zmienność zawartości metali ciężkich w glebach okolicy Olkusza

W pracy omówiono wyniki badań gleb pola badawczego zlokalizowanego w rejonie olkuskim. Z pola o wymiarach 50 x 50 m pobrano próbki gleb z warstwy 0--20 cm w odstępach 10-metrowych jako próby pojedyncze, a poza tym pobrano próbę średnią z 30 nakłuć. Wykonano też 5 odkrywek, z których pobrano próbki z warstw o miąższości 5 cm do głębokości 20 cm i 10 cm do głębokości 80 cm. Określono ich podstawowe właściwości fizyczne (skład ziarnowy, gęstość objętościową) i chemiczne (pH w H2O i KCl, PEW, zawartość CaCO3, straty prażenia), a także zawartość metali ciężkich. Wyniki przeanalizowano pod kątem zmienności powierzchniowej, a także wpływu występujących w podłożu dolomitów kruszconośnych na rozmieszczenie metali ciężkich na różnych głębokościach w profilach glebowych. Stwierdzono, że gleby zawierają w warstwie powierzchniowej znaczne ilości Zn, Pb i Cd, których ilości zmniejszają się wraz z głębokością, lecz ponownie wzrastają w poziomach z domieszką gliniastej zwietrzeliny dolomitów. Sformułowano też uwagi dotyczące definicji zanieczyszczenia gleb i standardów jakości gleb.

In the paper the results of the survey on soils were presented The soil samples were located in a study field in the Olkusz region. Single samples were taken from the fields 50 x 50 m, layer 0-20 cm in distances of 10 meters. Apart from this a mean sample of 30 small samples was taken. There were also 5 excavations made from the layers of 5 cm thickness, up to 20 cm depth and 10 cm up to 80 cm depth. Their basic physical properties were defined (grain composition, volume density) as well as chemical properties (pH in H2O and KCl, PEW, content of CaCO3, losses at roasting) and the content of heavy metals. The results were analysed in terms of surface variability and the influence of ore-bearing dolomites on the distribution of heavy metals in soil profiles of different depth. It was found that, in the surface layers, the soils contained significant quantities of Zn, Pb and Cd. These quantities diminish with depth, but increase again in the levels with the addition of clay-like weathered dolomites. The comments on the definition of soil pollution and standards of soil quality were also made.