Niepewność w analizach wypadków na przykładzie zdarzeń z udziałem pieszych

W opiniowaniu dotyczącym wypadków drogowych zawsze będziemy mieli do czynienia z niepewnością wyników obliczeń. Celem artykułu jest przedstawienie wybranych aspektów związanych z oceną niepewności na przykładzie sytuacji zagrożenia potrącenia pieszego. Wykorzystując wyniki badań eksperymentalnych prowadzonych w symulatorze jazdy samochodem wskazano typowe zachowania kierowców w sytuacji zagrożenia w postaci wtargnięcia pieszego przed nadjeżdżający pojazd. Wykorzystując analogiczny scenariusz zdarzenia, prosty model analityczny i założone, ale realistyczne wartości parametrów opisujących kierowcę, pojazd i drogę przedstawione są obliczenia wybranych wskaźników opisujących sytuację biorąc pod uwagę niepewność. Do obliczeń niepewności wykorzystano metodę probabilistyczną Monte Carlo. Wyniki przedstawiono w postaci charakterystyk probabilistycznych długości drogi zatrzymania. Pokazano możliwość określenia przedziałów odległości potrzebnej do zatrzymania pojazdu z określonym poziomem ufności. Pokazano także prawdopodobieństwa wystąpienia potrącenia pieszego. Przedstawione wyniki wskazują z jednej strony na potrzebę uwzględniania niepewności w obliczeniach dotyczących analiz wypadkowych, a z drugiej na duże możliwości i korzyści przy stosowaniu metod probabilistycznych do oceny niepewności.

When preparing expert opinions on road accidents, we will always deal with the uncertainty of calculations results. The aim of the article is to present selected aspects related to the assessment of uncertainty, illustrated by the situation of the risk of hitting a pedestrian. Based on the results of experiments conducted in a car driving simulator, typical behaviors of drivers in the event of accident risk as in the case of a pedestrian’s intrusion in front of an oncoming vehicle are shown. Using an analogous event scenario, a simple analytical model, and assumed but realistic values of the parameters describing the driver, vehicle, and road, the calculations of selected indicators relating to the situation are presented, taking into account the uncertainty. The Monte Carlo probabilistic method was used to calculate the uncertainty. The results are presented as probabilistic characteristics of the stopping distance. The possibility of determining the distance intervals needed to stop the vehicle with a certain confidence level has been shown. The probabilities of hitting a pedestrian are also given. The presented results indicate, on the one hand, the need to take into account the uncertainty in the calculations of the analyses of accidents, and on the other hand, the great opportunities and benefits of using probabilistic methods to assess uncertainty.