W stronę Nowej Szczerości. Konceptualizowanie przemian wrażliwości w najnowszym kinie polskim

Artykuł jest próbą przeszczepienia wywodzącej się z literaturoznawstwa anglosaskiego kategorii Nowej Szczerości na grunt refleksji o przemianach kina polskiego ostatnich kilku lat. Rozpoznania zostały przedstawione w świetle trendów współczesnej humanistyki i sztuki, by było możliwe udzielenie odpowiedzi na pytanie, jak wobec nich sytuuje się kino polskie. Na przykładzie filmów Cicha noc (reż. Piotr Domalewski, 2017), Zabij to i wyjedź z tego miasta (reż. Mariusz Wilczyński, 2019) oraz Wszystkie nasze strachy (reż. Łukasz Ronduda, Łukasz Gutt, 2021) autor stara się pokazać rosnące zainteresowanie takimi dyspozycjami afektywnymi bohaterów filmowych jak czułość, podatność na zranienie i troska. Proponowane rozumienie Nowej Szczerości w kontekście kina polskiego odnosi się do filmów, których twórcy podzielają obecne w polskiej debacie publicznej przekonanie o polaryzacji społecznej i kryzysie wspólnoty, a zarazem sugerują inny – reparacyjny, niosący nadzieję – model relacyjności.

The article is an attempt to transplant the category of New Sincerity, which originates from Anglo-Saxon literary studies, to the reflection on the changes in recent Polish cinema. The author's diagnoses are discussed in the context of new trends in the humanities and arts in order to answer the question how Polish cinema is positioned in relation to them. Using the examples of such films as Cicha noc (Silent Night, dir. Piotr Domalewski, 2017), Zabij to i wyjedź z tego miasta (Kill It and Leave This Town, dir. Mariusz Wilczyński, 2019) and Wszystkie nasze strachy (All Our Fears, dir. Łukasz Ronduda, Łukasz Gutt, 2021), the author tries to show the filmmakers' growing interest in such affective dispositions of the protagonists of the movies as sensitivity, vulnerability, and care. The proposed understanding of New Sincerity in the context of Polish cinema refers to films by directors who share the conviction, present in the Polish public debate, about the social polarisation and crisis of community, and at the same time offer a different – reparative and hopeful – model of relationality.