Ideał naukowości prawoznawstwa. Józef Nowacki przeciw ideologizacji twierdzeń prawniczych

Jednym z najbardziej oryginalnych i interesujących aspektów twórczości naukowej Józefa Nowackiego był założenia metodologiczne jego badań teoretycznoprawnych. Niezwykle rygorystyczne rozumienie naukowości twierdzeń prawniczych daje się zrekonstruować na podstawie jego prac poświęconych różnorodnym problemom prawniczym – w tym pojęciu normy prawnej, klauzuli generalnej, przepisów dyspozytywnych, zasad prawnych czy praktyki stosowania konstytucyjnego pojęcia państwa prawnego. Bezwzględne dążenie do ujawniania i eliminacji z rozważań naukowych wszelkich sądów wartościujących służyło obronie teorii prawa przed wpływami politycznych ideologii i subiektywnego wishful thinking udającego twierdzenie naukowe. Pod tymi względami nie tylko miała ona, ale wciąż zachowuje ogromną wartość. Jednocześnie nasuwa wiele wątpliwości i pytań pozostających w centrum metodologicznej dyskusji prawoznawstwa.

Methodological assumptions underpinning Józef Nowacki’s research were one of the most original and intriguing aspects of his approach to legal theory. An extremely rigorous conception of what kind of legal claims may be regarded as scientific can be reconstructed based on his various writings about legal norms, general clauses, dispositive provisions of law, legal principles or the practical application of the constitutional notion of the rule of law. His relentless efforts to uncover and eliminate from scientific discourse any evaluative judgments served to defend legal theory against ideological influences and subjective wishful thinking disguised as scientific claims. In these respects, it not only was an unquestionably valuable position then, but it remains so nowadays. At the same time, it begs numerous questions and doubts that still permeate central methodological debates in jurisprudence.