Stosunek pracy – podstawa prawna relacji łączącej pracownika z pracodawcą

Szczególnym rodzajem więzi łączącej pracownika z pracodawcą jest stosunek pracy. Zdefiniowanie go w Kodeksie pracy ogranicza w dużym stopniu swobodę stron w konstruowaniu jego treści. Celem niniejszego rozdziału jest wskazanie, oparte na przepisach i orzecznictwie sądowym, cech charakterystycznych stosunku pracy oraz elementów odróżniających go od umów cywilnych. Rozważania obejmują jedynie elementy wynikające z przepisów prawa cywilnego. Autorka nie dokonuje analizy obowiązków pracodawcy czy zleceniodawcy wynikających z przepisów regulujących kwestie ubezpieczeń społecznych. Obowiązującą w polskim prawie zasadę swobody umów odnosi się do kształtowania treści stosunków zobowiązaniowych przez umowę, która może je tworzyć, zmieniać lub rozwiązywać. Strony korzystają więc ze swobody kontraktowej i zawierają w zależności od swoich potrzeb umowę o pracę bądź umowę zlecenia. Swoboda kontraktowa ma zastosowanie w odniesieniu do umów zawierających elementy umowy o pracę, jak i umowy zlecenia. W takim przypadku o zakwalifikowaniu umowy decyduje zgodna wola stron i nie należy narzucać im umowy o pracę, jeżeli pragną zawrzeć umowę zlecenia.