Zagrożenia infrastruktury komunikacyjnej na terenach osuwiskowych i zalewowych

Osuwiska jak i powodzie należą do naturalnych zagrożeń, powodujących straty zarówno w środowisku naturalnym jak i antropogenicznym (infrastruktura budowlana). Na terenie gmin Polski południowo-wschodniej występuje zarówno ryzyko powodziowe jak i ryzyko osuwiskowe. Te dwa zagrożenia bardzo często idą w parze. Długotrwałe opady powodują podtopienia infrastruktury kolejowej w pobliżu cieków wodnych i równolegle uruchamiają procesy osuwiskowe na zboczach powyżej dolin rzecznych. Znajomość warunków hydrogeologicznych oraz monitorowanie parametrów geotechnicznych i hydrologicznych danego terenu jest podstawą prognozowania wystąpienia tych zagrożeń oraz szacowania ryzyka. Stąd w artykule podkreślono kwestię spójności systemów monitoringu i ostrzegania dla tych dwóch zagrożeń. Obecnie dla osuwisk działa SOPO (System Osłony Przeciwosuwiskowej) a dla terenów zalewowych ISOK (Informatyczny System Osłony Kraju), zauważalny jest jednak brak integralności tych dwóch systemów. Przedstawiona zostanie propozycja określenia łącznego ryzyka dla tych zagrożeń (iloczyn kartezjański oraz metoda Bayesa) oraz metodyka analiz. Omówione zostanie również zagadnienie relacji między ilością informacji a ryzykiem, bowiem tylko właściwie określone ryzyko pozwala na podejmowanie odpowiednich działań prewencyjnych i zmniejsza koszty ewentualnych skutków zagrożeń naturalnych.

Both landslides and floods are natural hazards posing a threat to the environment and bring significant economic losses. There are flooding and landslide risks in the municipalities of south-eastern Poland. These two threats often go hand in hand. Currently, longlasting rains cause flooding of buildings located near water courses, as well as initialize process of landslides on the slopes above the river valley. Knowledge of the hydrogeological conditions and monitoring of geotechnical and hydrological parameters of the area is the base for the prognosis, as well as the risk assessment associated with them. Hence, the paper highlights the issue of the consistency of monitoring and warning systems for these two threats. Currently, only for landslides work SOPO - System Guards Against Landslides. On the other hand, hydrogeological bases are defined for floodplains as ISOK (The Computer System of the National Guard). However, notable is the lack of integrity of both systems. In this paper a proposal is made to determine the overall risk for both threats (Cartesian product and Bayesian method), as well as methods of analysis. The question of the relationship between the amount of information and risk assessment will be discussed. Because only properly specified risk allows you to take appropriate action to prevent and reduce the costs of the potential effects of natural hazards, as in this case of flooding and landslides.