W cieniu Tamary

Tamara Łempicka stworzyła własną legendę, modelując historię swej rodziny na potrzeby narracji, która dowieść miała niezwykłości, a nawet egzotyki losów artystki. Jej życiorys, powszechnie przyjęty w publikacjach powielających niesprawdzone informacje, wciąż kryje wiele zagadek, które nie mają wprawdzie znaczącego wpływu na twórczość Łempickiej, ale wiele mówią o osobowości artystki. Tamara starannie skrywała żydowskie pochodzenie rodziny swej matki, Malwiny Dekler, konstruując opowieść o bogatej, mieszkającej w Warszawie od czasów napoleońskich, polskiej rodzinie z inteligenckimi zamiłowaniami do muzyki na najwyższym poziomie. Deklerowie byli tymczasem typową mieszczańską rodziną wyznania mojżeszowego, związaną od przynajmniej dwóch pokoleń z Warszawą. Postacią szczególnie interesującą wśród jej przedstawicieli był brat matki Tamary, Zygmunt (?-1919), pionier automobilizmu i lotnictwa w Polsce, inżynier, wydawca, pilot oraz żołnierz 1 Dywizji Piechoty Legionów, który najprawdopodobniej poległ w wojnie polsko-bolszewickiej. Jego grób znajduje się na cmentarzu żydowskim w Warszawie przy ulicy Okopowej. Dzięki niemu udało się odsłonić przynajmniej część historii tej rodziny. W legendzie stworzonej przez Tamarę szczególną rolę odgrywa jej pierwszy mąż – Tadeusz Łempicki, którego postać zupełnie przepadła w cieniu artystki. Tymczasem i on, a może przede wszystkim jego rodzina, jako typowa dla przedstawicieli polskiej inteligencji żyjącej w Petersburgu, zasługuje na większą uwagę. Wszystkie nowe ustalenia dotyczące życiorysu Tamary Łempickiej powinny stać się podstawą do dalszych badań dotyczących fenomenu tej artystki.

Tamara Łempicka (Tamara de Lempicka) created her own legend, modelling the history of her family to nurture the narrative meant to demonstrate how unusual she was, how exotic her life had been. Her biography generally accepted for publications disseminating unverified information continues to conceal many secrets which, as much as not actually having significant impact on Łempicka’s oeuvre, tell us much about the artist’s personality. Tamara meticulously hid the Jewish descent of her mother Malwina Dekler, inventing the story of a rich Polish family with typical intelligentsia fondness for high-profile music, living in Warsaw from the times of Napoleon. Meanwhile, the Deklers were a typical middle-class family professing Judaism, bonded with Warsaw for at least two generations. Among the family it was Tamara’s mother’s brother Zygmunt (?-1919) who was a particularly interesting individual: pioneer of motoring and aviation in Poland, an engineer, publisher, pilot, and a soldier of the First Legions Infantry Division, he most likely perished in the Polish-Soviet War. His grave is to be found in the Jewish Cemetery in Warsaw’s Okopowa Street. Thanks to him at least a part of Tamara’s family’s history has been revealed. In the legend created by Tamara a special role was played by her first husband Tadeusz Łempicki, whose personality was totally overshadowed by the artist. Meanwhile, both himself, but possibly first of all his family as typical representatives of Polish intelligentsia living in St Petersburg, deserve more attention. All the new findings related to Tamara Łempicka should become the basis for further research into the artist’s phenomenon.