Modelling influence of temperature for assessment of wear elements of frictional joints

In the article is presented continuous method for measurement of wear in conditions of technically dry friction of tribological cinematic pairs type pin-on-disk of T-11 tester, for example. Also is discussed modification of measurement system tester, which it makes possibility synchronization measurement respecting angle position of counter-sample. For six selected joints is appointed a correction for thermal expansion in dependence on temperature offrictional pair as well on speed of temperature change. For continuous of recorder temperature and displacement are carried out research wear for typical materials as well as is measured total wear after finish test. The analysis of obtained results shows existence of correlation between total linear experimental wear and analytical value of total linear wear takes into consideration correlations for thermal expansion. However, during friction there is not correlation between recorded change of dimensions joint and total wear. It shows correction this model. Results calculations of linear wear are overstate in relation to obtained value of wear in direct measurements. It doesn't lower possibility using established method for interpretation results of research wear

W artykule przedstawiono metodę ciągłego pomiaru zużycia w warunkach tarcia technicznie suchego węzła tribologicznego typu trzpień-tarcza przy zastosowaniu testera T-11. Omówiono modyfikację układu pomiarowego testera umożliwiającą synchronizację pomiaru z położeniem kątowym przeciwpróbki. Dla sześciu wybranych skojarzeń wyznaczono poprawkę na rozszerzalność termiczną w zależności od temperatury węzła tarcia oraz od szybkości zmian tej temperatury. Wykonano badania zużycia wytypowanych materiałów, przy ciągłej rejestracji temperatury i przemieszczenia oraz zmierzono zużycie całkowite po zakończeniu testu. Analiza uzyskanych wyników wskazuje na istnienie korelacji między sumarycznym zużyciem liniowym skojarzenia wyznaczonym eksperymentalnie a obliczoną wartością zużycia liniowego, przy uwzględnieniu poprawki na rozszerzalność termiczną. Brak jest natomiast korelacji między rejestrowaną podczas tarcia zmianą wymiarów skojarzenia a zużyciem całkowitym. Dowodzi to prawidłowości przyjętego modelu, konieczne jest jednak poprawienie jego dokładności. Wyniki obliczeń zużycia liniowego są zawyżone w stosunku do wartości zużycia uzyskanych w pomiarach bezpośrednich. Nie obniża to jednak możliwości stosowania przyjętej metody do interpretacji wyników badania zużycia.