Zmiana klimatu i ich wpływ na budownictwo i komfort życia mieszkańców miast, przykład Warszawy

Stały rozwój terytorialny miast jest drugim, obok zmiany klimatu, czynnikiem pociągającym za sobą istotne pogorszenie jakości ich środowiska. Tendencji tej ulega m.in. klimat lokalny obszarów zurbanizowanych, co przejawia się przede wszystkim wzrostem temperatury powietrza oraz zakłóceniem reżimu opadowego. Zmiany klimatu mają duży wpływ na sektor budownictwa zarówno na etapie powstawania, jak i eksploatacji inwestycji oraz – poprzez coraz trudniejsze warunki mikro-i bioklimatyczne – na warunki życia mieszkańców miast. W artykule przedstawiono historyczny, aktualny i prognozowany stan klimatu w Warszawie rozpoznany z punktu widzenia oddziaływania na budownictwo (w kontekście tzw. Umownych Kategorii Klimatu) i komfort życia mieszkańców obszarów zurbanizowanych. Do analiz wykorzystano wyniki obserwacji prowadzonych na stacji meteorologicznej Warszawa–Okęcie w okresie 1971-2020 oraz symulacji dla okresu 2021-2070 według scenariuszy RCP4.5 i RCP8.5, udostępnione w bazie danych METEONORM 8.0. Zarówno historyczne, jak i prognozowane cechy klimatu Warszawy wskazują, że największe zmiany dotyczą warunków termicznych. Wartości temperatury powietrza od wielu lat systematycznie wzrastają (średnio o około 0,5°C/10 lat) i proces ten będzie trwał w przyszłości. Wyraźnie mniejsze zmiany mają miejsce w przypadku reżimu opadowego i wiatrowego. Obserwowana zmiana klimatu stanowi duże wyzwanie dla mieszkańców i władz miasta oraz architektów i urbanistów. Artykuł zawiera kilka propozycji rozwiązania tych problemów poprzez zmiany w zagospodarowaniu przestrzeni miejskich.

The constant territorial development of cities is the second factor, apart from climate change, which entails a significant deterioration in the quality of their environment. This tendency is followed by the local climate of urbanized areas, which is manifested primarily by the increase in air temperature and the disruption of the precipitation regime. Climate change has a major impact on the construction sector, both at the stage of planning and operation of investments, and – trough increasingly difficult micro- and bioclimatic conditions – on the living conditions of city dwellers. The article presents the historical, current and projected state of the climate in Warsaw recognized from the point of view of its impact on construction (through analysis of so-called Conventional Climate Categories) and on the comfort of life of the residents of urban areas. The results of observations conducted at the Warszawa–Okęcie meteorological station in the period 1971-2020 and simulations for the period 2021-2070 according to the RCP4.5 and RCP8.5 scenarios, available in the METEONORM 8.0 database, were used for the analysis of so-called Conventional Climate Categories as well as their influence on micro- and bioclimatic conditions and on the living conditions of city dwellers. Both historical and projected features of Warsaw’s climate indicate that the greatest changes concern thermal conditions. Air temperature values have been steadily increasing for many years (on average by about 0.5°C/10 years) and this process will continue in the future. Significantly smaller changes take place in the case of precipitation and wind regimes. The observed climate changes pose a great challenge for the inhabitants and city authorities, as well as for architects and urban planners. The article contains several proposals for solving these problems through changes in the development of urban spaces.