Programming the Polish language in bilingual children

Nowadays, the teachers of Polish are facing a new phenomenon with increased frequency: namely, that of bilingualism or multilingualism in Polish schools or among the expatriate Poles, which is consequent to the population migration patterns. And with it, a new challenge is thus posed: to look at the Polish language functionally and to teach it in a communicative way. A preschool teacher or a Polish teacher may seek the support of a speech therapist who has the ability to build, rebuild and develop linguistic and communicative competences in children whose language difficulties are caused by the interference between two or even three language systems or which result from speech disorders. The methods of teaching foreign languages, effective in „language programming”, may also prove useful for this purpose. The article is a review of the methods and techniques used in teaching Polish as a foreign language to children of foreigners or Polish bilingual children of preschool and early school age, which methodology can also be implemented in the treatment of children with speech delay (alalia). The article also presents examples of grammar exercises developed by the Author, which are aimed at mastering nominal and verbal inflection and developing receptive (passive) and productive (active) language skills.

Spowodowane migracjami coraz częstsze zjawisko dwu- lub wielojęzyczności w polskich szkołach czy też wśród Polonii stawia przed nauczycielami języka polskiego nie lada wyzwanie – spojrzenia na język funkcjonalnie oraz uczenia go w sposób komunikacyjny. Nauczycielowi edukacji wczesnoszkolnej lub poloniście może pomóc logopeda, mający umiejętność budowania, odbudowywania i rozwijania kompetencji językowej i komunikacyjnej dzieci, w których przypadku trudności w opanowaniu języka są wynikiem interferencji dwóch czy nawet trzech systemów językowych lub wynikają z zaburzeń mowy. Użyteczne w tym działaniu mogą okazać się również metody glottodydaktyczne, skuteczne w „programowaniu języka”. Artykuł jest przeglądem metod i technik, które są używane w nauczaniu języka polskiego jako obcego dzieci obcokrajowców lub polskich dzieci dwujęzycznych w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym i które mogą być wykorzystywane w terapii dzieci z opóźnionym rozwojem mowy. W artykule zostały zaprezentowane także opracowane przez autorkę przykładowe ćwiczenia gramatyczne służące opanowaniu fleksji nominalnej i werbalnej i rozwijające sprawności receptywne i produktywne.