Efektywność nakładów energetycznych produkcji ziemniaków w wybranych gospodarstwach rolnych

W pracy oceniono produkcję ziemniaków w gospodarstwach rolnych pod względem skumulowanych nakładów materiałowo-energetycznych w latach 2006-2008. Zakres badań obejmował analizę i ocenę technologii produkcji ziemniaków w aspekcie energochłonności poszczególnych zabiegów oraz ich struktury. Oceniono energię skumulowaną w czterech strumieniach: maszynach, paliwie, robociźnie oraz materiałach i surowcach. Największą energochłonność skumulowaną stwierdzono w materiałach i surowcach do produkcji ziemniaków - 60,1% w gospodarstwie I i 59,1% w gospodarstwie II. Przeanalizowano również udział energii skumulowanej, wydatkowanej na poszczególne zabiegi (prace maszynowe), tj.: uprawę gleby, nawożenie, sadzenie, pielęgnację mechaniczną, ochronę, zbiór i transport. Największą energochłonność skumulowaną uzyskano podczas zbioru ziemniaków w gospodarstwie I, gdzie jej średnia wartość wyniosła 3 688 MJ x ha-1, a w II - podczas transportu ziemniaków z plantacji do przechowalni gospodarstwa - 4 559 MJ x ha-1. Na podstawie uzyskanej wartości energetycznej z plonu ziemniaków i wartości zużytej energii obliczono wskaźnik efektywności energetycznej produkcji ziemniaków, który w gospodarstwie I wyniósł 2,15, a w gospodarstwie II - 2,00.

Production of the potatoes was evaluated in respect of cumulated material and energy in-puts. The study, conducted within 2006-2008 on two farms, analysed potato production in aspect of the energy inputs on particular technological treatments as well as their structure. The cumulated energy consumption was considered in four streams: machines, fuel, human labour, material and raw-materials. The highest cumulated energy consumption was stated in the materials and raw-materials used to potato production, amounting to 60.1% in the farm I, and 59.1% in farm II. The share of cumulated energy was also analysed, as expended on particular technological treatments (machine works), i.e. the soil tillage, fertilization, planting, mechanical cultivation, plant protection, harvesting and transport. The highest cumulated energy consumption was observed during potato harvesting in the farm I, where its average value reached 3 688 MJ x ha-1, whereas in the farm II - during transporting potatoes from the field to storage on the farm - 4 559 MJ ha-1. On the basis of energy obtained from the yield of potatoes and the value of energy consumed, an index of energy efficiency at potato produc-tion was calculated; this index amounted to 2.15 and 2.00 for the farms I and II, respectively.