Zastosowanie statystycznych metod wielowymiarowej analizy porównawczej w zarządzaniu rozwojem zaopatrzenia w wodę i sanitacji obszarów wiejskich w Polsce w latach 2000–2012

W pracy postawiono hipotezą badawczą, że od początku XXI wieku, w miarę upływu czasu, następuje systematyczny rozwój infrastruktury technicznej służącej zaopatrzeniu w wodę i sanitacji obszarów wiejskich w Polsce. Jednocześnie przyjęto, że w osiągnięciu tego celu może pomóc zastosowanie wielowymiarowych metod analizy statystycznej. Na podstawie przeprowadzonej analizy 25 zmiennych z lat 2000, 2003, 2005 i 2012 oszacowano ich średnie arytmetyczne, wariancje, odchylenia standardowe oraz wartości współczynników zmienności. Na podstawie analizy statystycznej wykazano, że wraz z upływem czasu wskaźniki określające infrastrukturę techniczną z zakresu wodociągów i kanalizacji na obszarach wiejskich w Polsce ulegają stałemu rozwojowi, czyli w wyraźny sposób kształtuje się świadomość w zakresie konieczności ochrony zasobów wodnych. Świadczą o tym wartości średnich (trend liniowy) w metodzie Hellwiga w odniesieniu do zmiennych centralnych, których łączna wartość, w przypadku ośmiu wyznaczonych poziomów zmiennych, wzrosła z 61 w okresie początkowym (2000 r.) do 67 w najbardziej aktualnym czasie badania (2012 r.). Otrzymane wyniki dostarczają decydentom znaczącą wiedzę ilościową i merytoryczną, niezbędną do podejmowania decyzji o znaczeniu ogólnokrajowym. Umożliwiają one także kompleksowe spojrzenie i bieżącą ocenę sytuacji w zakresie zaopatrzenia w wodę oraz odprowadzania ścieków i zagospodarowania odpadów na danym obszarze. Łączy się to ściśle z podstawowymi współcześnie rozumianymi funkcjami zarządzania w zakresie podejmowania decyzji na szczeblu centralnym (np. przez Ministerstwo Ochrony Środowiska).

A research hypothesis was formulated that since the beginning of the 21st century a systematic progress had been made in technical infrastructure serving water supply and sanitation of rural areas in Poland. Concurrently, it was assumed that multivariate methods of statistical analysis could help achieve the set goal. The analysis of 25 variables from the years 2000, 2003, 2005 and 2012 allowed for the estimation of their arithmetic means, variances, standard deviations and coefficients of variation. In terms of water supply and sewerage systems, the statistical analysis demonstrated a steady development of indicators for technical infrastructure in rural areas in Poland. Thus, awareness in respect of the need for water supply protection clearly increases. The above conclusion is supported by the means in the Hellwig’s method (linear trend) in relation to the central variables. The combine value of the latter, calculated for the eight sets of variables, increased from 61 in the initial period (year 2000) to 67 in the most recent study period (2012). The results received provide the decisionmakers with extensive quantitative and qualitative knowledge, essential for taking decisions at the national level. In addition, they allow for comprehensive approach and on-going evaluation of the situation with regard to water supply as well as sewage disposal and waste management in any given area. This is strictly connected with currently understood fundamental functions of management with regard to decision-making at the central level (e.g. by the Ministry of the Environment).