Badania zmienności strat wody w wybranych systemach wodociągowych w latach 1990-2008

Przedstawiono wyniki badań i analizy wartości wskaźników strat wody w dziesięciu miastach w Polsce w latach 1990-2008. Uwzględniono straty wody i jej zużycie na potrzeby technologiczne ujęcia i zakładu oczyszczania wody, całkowite straty wody w sieci wodociągowej, tj. straty wody w sieci wraz ze zużyciem wody na potrzeby własne systemu wodociągowo-kanalizacyjnego oraz straty wody w sieci wodociągowej. Najwięcej uwagi poświęcono stratom wody w sieci, które powstają wskutek wycieków przez nieszczelności w sieci wodociągowej oraz w czasie awarii rurociągów i armatury. W pracy dokonano oceny wpływu czynnika rzadko dotychczas branego pod uwagę w analizie zmian wielkości wycieków, a mianowicie zmniejszającego się w sposób znaczący od początku transformacji gospodarczej w Polsce obciążenia sieci wodociągowej. W latach 1990-2008 w konsekwencji zmniejszenia się (o 50÷70%) jednostkowego natężenia przepływu wody w sieci, wskutek spadku (o 36÷68%) całkowitego poboru wody zmniejszyły się (o 26(55)÷78%) w sposób naturalny straty wody w sieci, wyrażone stratami jednostkowymi. Wykazano, że miało to miejsce we wszystkich analizowanych systemach wodociągowych. Nie oznaczało to jednak, że w każdym z systemów zostały usunięte w jakimś stopniu przyczyny powstawania strat wody. Można o tym wnioskować dopiero na podstawie analizy zmian strat procentowych, która wykazała, że tylko w czterech systemach straty zmniejszyły się, w jednym znacząco wzrosły, a w czterech były prawie stałe w całym czasie obserwacji.

Water distribution systems of ten municipalities in Poland were chosen for the analysis of water loss parameters in the time span of 1990 to 2008. Consideration was focused on the following factors: water loss and water consumption for covering the technological needs of water intake and water treatment plant; water loss in the water-pipe network, and total water loss in the water-pipe net-work, which includes water loss in the network and water consumption for serving the needs of the water-supply and sewerage system. Emphasis was placed on leakage-related water losses, as well as on those observed during failures in the pipelines or plumbings. In this paper special attention is also given to the impact of the load factor, an issue that has seldom been taken into account in the analysis of change in the volume of leachates since 1990 (the year when Poland moved toward a free market economy). Over the period being analyzed, the volume of water loss in the pipelines (expressed in terms of unit loss) decreased by 26(55) to 78% as a natural consequence of the decrease of unit flow rate in the pipelines (by 50 to 70%) and the decrease in total water withdrawal (by 36 to 68%). This pattern was observed in all of the investigated water distribution systems, which does not mean, however, that the underlying causes of water loss in any of them have been rooted out so far. The analysis of the trends of change in water loss (%) has produced the following findings: reduction in water loss was observed only in four of the water distribution systems; one system displayed a decrease in water loss, and in four systems water loss was subject to slight variations.