Usuwanie azotanów z wody podziemnej na przykładzie ujęcia „Wierzchowisko” eksploatowanego przez Wodociągi Częstochowskie

The paper presents lessons learnt from seven-year exploitation of a system for groundwater nitrate removal by biological denitrification. This process was implemented at Wierzchowisko (Mykanow, Silesian Voivodship) withdrawing water from upper Jurassic carbon deposits. Raw underground water complies with the quality recommendations for drinking water except nitrates (NO₃^–), which amount to about 80 gNO₃^–/m³ (permissible limit 50 gNO₃^–/m³). Nitrate removal plant opened in 2006, with capacity of 500 m³/h, comprises of the following technological installations: biofilters (kermesite bed; C₂H₅OH and H₃PO₄ dosing), aerators (FeCl₃  dosing), rapid filters (kermesite bed) as well as sorption filters (WG-12 active carbon). The set of processes performed at these facilities allows 80% effectiveness in regard to groundwater nitrate removal. Due to the final ozone water disinfection, a possibility of bromate formation was noted as a result of oxidation of bromides present in the water (approx. 35 mgBr^–/m³). The ozone dose was lowered in order to limit this unfavorable phenomenon and thus the bromate concentration in the purified water was reduced to <3 mgBrO₃^–/m³ (permissible limit 10 mgBrO₃^–/m³).

Przedstawiono doświadczenia z siedmioletniej eksploatacji instalacji do usuwania azotanów z wody podziemnej metodą denitryfikacji biologicznej. Proces usuwania azotanów wdrożono w stacji wodociągowej „Wierzchowisko” (gm. Mykanów, woj. śląskie) ujmującej wodę z górnojurajskich utworów węglanowych. Ujmowana woda podziemna spełnia wymagania jakościowe wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi z wyjątkiem azotanów (NO₄^–), które osiągają zawartość około 80 gNO₃^–/m³ (wart. dop. 50 gNO₃^–/m³). Oddana do użytku w 2006 r. stacja usuwania azotanów ma wydajność 500m³/h i składa się z następujących urządzeń technologicznych: biofiltry (keramzyt; dawkowanie C₂H₅OH i H₃PO₄), aeratory (dawkowanie FeCl₃), filtry pospieszne (keramzyt) oraz filtry sorpcyjne (węgiel aktywny WG-12). Układ procesów realizowanych w tych urządzeniach pozwala na uzyskanie 80% skuteczności usuwania azotanów z wody. Z uwagi na końcową dezynfekcję wody ozonem, zwrócono uwagę na możliwość utleniania bromków obecnych w wodzie (ok. 35 mgBr^–/m³) do bromianów. W celu ograniczenia tego niekorzystnego zjawiska zmniejszono dawkę ozonu uzyskując ograniczenie zawartości bromianów w wodzie oczyszczonej do <3 mgBrO₃^–/m³ (wart. dop. 10 mgBrO₃^-/m³).