Analiza metod badania fizykochemicznych właściwości stałych paliw rakietowych na podstawie polskich standardów

W artykule przedstawiono analizę oraz dyskusję metod oznaczania/określania i oceny fizykochemicznych właściwości homogenicznych i heterogenicznych stałych (kompozytowych/ złożonych) paliw rakietowych na podstawie aktualnych polskich dokumentów standaryzacyjnych bezpośrednio dotyczących stałych paliw rakietowych, tj. norm obronnych (przeznaczonych do obowiązkowego stosowania w SZ RP) oraz polskich norm (przeznaczonych do nieobowiązkowego stosowania). Normy obronne opisują przede wszystkim metody badania mechanicznych/wytrzymałościowych właściwości stałych paliw rakietowych, typowych dla tworzyw sztucznych, zaś polskie normy obejmują w znacznej mierze badania fizykochemicznych, zwłaszcza termochemicznych parametrów stałych paliw rakietowych, takich jak stałość termiczna, wrażliwość na tarcie i uderzenie oraz liniowa szybkość spalania. Wszystkie ww. właściwości charakteryzują poziom bezpieczeństwa eksploatacji i niezawodność działania stałych paliw rakietowych. Z powyższej analizy i dyskusji wynika pilna potrzeba kontynuowania prac analityczno-badawczych, w tym prac standaryzacyjnych, w celu osiągnięcia postępu w zakresie ustalenia, specyfikacji oraz wyboru metod badawczych a także kryteriów oceny jakości stałych paliw rakietowych rozumianych jako materiał wysokoenergetyczny o ustalonym składzie chemicznym oraz jako ładunek o określonym, zaprojektowanym kształcie i strukturze/konstrukcji.

In this paper it was presented an analysis and discussion on test methods for determination and assessment of physicochemical properties of homogeneous and heterogeneous (composite) solid rocket propellants on the basis of currently valid Polish standardizing documents directly dealing with solid rocket propellants i.e. Defense Standards (for obligatory usage in Polish Military Forces) and Polish Standards (for not obvious application). Defense Standards describe first of all test methods on mechanical/strength properties of solid rocket propellants, typical for plastics, and Polish Standards include in considerable degree testing of solid rocket propellant physicochemical properties, esp. thermochemical ones, such as thermal stability, sensitivity to friction and impact and linear buming ratę. All above properties determine hazard level and operation reliability in life cycle of solid rocket propellant. From above presented analysis and discussion, it appears urgent necessity to continue and develop analytical and research works, incl. standardizing ones, in order to achieve progress in determination, specification and selection of test methods incl. new ones for quality assessment of solid rocket propellants understood as materials of strictly determined chemical composition and as grains (high-energetic loads) of designed shapes and structures/constructions.