Factors determining seasonal variations in traffic volumes

The characteristics of seasonal variations in traffic volumes are used for a variety of purposes, for example to determine the basic parameters describing annual average daily traffic – AADT, and design hourly volume – DHV, analyses of road network reliability, and traffic management. Via these analyses proper classification of road sections into appropriate seasonal factor groups (SFGs) has a decisive influence on results. This article, on the basis of computational experiments (models of artificial neural networks, discriminatory analysis), aims to identify which factors have the greatest impact on the allocation of a section of road to the corresponding SFG, based on short-term measurements. These factors are presented as qualitative data: the Polish region, spatial relationships, functions of road, cross-sections, technical class; and quantitative data: rush hour traffic volume.

Ciągła automatyczna rejestracja ruchu drogowego dostarcza wielu cennych informacji niezbędnych do celów planistycznych, projektowych i eksploatacyjnych odcinków i skrzyżowań drogowych. Dzięki temu możliwe jest określenie sezonowych wahań ruchu umożliwiających wykonanie uproszczonych przeliczeń natężeń z pomiarów krótkotrwałych na średni dobowy ruch w roku (SDR). W praktyce, dokonuje się podziału sieci dróg na tzw. grupy zmienności sezonowej (SFG) i wyznacza się dla nich wskaźniki przeliczeniowe natężeń dobowych na SDR. Ponadto charakterystyki te wykorzystywane są w analizach niezawodności sieci dróg [17], w nowym podejściu wyznaczenia natężeń miarodajnych w oparciu o uogólnione koszty (analizy ekonomiczne) [2] a także są przydatne w podejmowaniu decyzji w Inteligentnych Systemach Transportowych i zarządzaniu ruchem. W Polsce obecnie wyróżnia się dwie grupy SFG tj. drogi o gospodarczym i turystyczno-rekreacyjnym charakterze przenoszonego ruchu [14], co w świetle wcześniejszych analiz [18, 19] wydaje się zbyt dużym uogólnieniem. Klasyfikacji odcinków do danej grupy dokonuje się na podstawie ruchu niedzielnego oraz wakacyjnego. Drogi o gospodarczym charakterze przenoszonego ruchu charakteryzują się występowaniem niewielkich sezonowych wahań ruchu oraz średnim dobowym ruchem w niedziele mniejszym niż 140% wartości średniego dobowego ruchu w dni robocze, natomiast drogi o turystyczno-rekreacyjnym charakterze – ruchem w miesiącach wakacyjnych (VII, VIII) ponad 40% większym od SDR lub średnim dobowym ruchem w niedziele większym niż 140% wartości średniego dobowego ruchu w dni robocze. Jak widać jest to bardzo nieprecyzyjna informacja trudna do stwierdzenia bez znajomości natężeń ruchu pochodzących z dłuższego okresu. Celem artykułu jest zatem określenie dla warunków polskich, jednoznacznych atrybutów umożliwiających przydzielenie odcinka drogi, na podstawie pomiarów krótkotrwałych, do odpowiedniej grupy zmienności sezonowej.